Zadania maturalne z biologii

541

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 37. (2 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Metody badawcze i doświadczenia Podaj/wymień

Jedną z podstawowych metod stosowanych obecnie w badaniach molekularnych i inżynierii genetycznej jest PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy). Jest to reakcja umożliwiająca powielenie (amplifikację) w krótkim czasie fragmentu genomowego DNA w miliardach kopii. Metoda ta pozwala na analizę bardzo małych, wręcz śladowych ilości DNA.

Podaj dwa przykłady praktycznego zastosowania PCR.

542

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono podział komórki macierzystej i dalsze losy komórek potomnych

Opisz dwie możliwe drogi dalszego rozwoju komórek powstałych z podziału komórki macierzystej.

543

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (3 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Na poniższych rysunkach przedstawiono komórki należące do różnych organizmów. Każda z nich posiada charakterystyczne elementy budowy.

Podaj, która spośród komórek przedstawionych na rysunkach jest komórką grzyba, która komórką bakterii, a która komórką zwierzęcą. Każdy wybór uzasadnij.

Komórka grzyba: , uzasadnienie Komórka bakterii: , uzasadnienie Komórka zwierzęca: , uzasadnienie

544

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono model budowy błony komórkowej.

Podaj nazwy związków organicznych oznaczonych na schemacie literami A i B, które są głównymi elementami budowy błony komórkowej.

A.
B.

545

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Skład organizmów Tkanki zwierzęce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Tkanka chrzęstna utworzona jest z owalnych komórek z wyraźnie widocznym jądrem komórkowym. Komórki występują pojedynczo lub w skupieniach po kilka w substancji pozakomórkowej, której głównymi składnikami są włókna kolagenowe i elastynowe (sprężyste). Obecność tych włókien ma decydujący wpływ na mechaniczne właściwości tkanki chrzęstnej.

a)	Wybierz spośród podanych poniżej grup związków organicznych tę grupę, do której należy kolagen.

węglowodany
tłuszcze
białka

b)	Podaj właściwość, jaką kolagen nadaje tkance chrzęstnej.

546

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Podaj/wymień

Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa umożliwia ruch poszczególnych części ciała oraz całego organizmu. Swoją funkcję ruchową tkanka ta może spełniać dzięki zdolności kurczenia się. Jest ona zbudowana z włókien, które powstały ze zlania się ze sobą wielu mioblastów, czyli niedojrzałych komórek mięśniowych.

Wymień dwie cechy budowy włókien tkanki mięśniowej szkieletowej, które są przystosowaniem do pełnionej funkcji.

547

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. (3 pkt)

Skład organizmów Podaj/wymień

Poniższe wzory przedstawiają fragmenty makrocząsteczek: glikogenu i celulozy występujących w komórkach różnych organizmów.

a)	Porównaj przedstawione wzory i podaj jedną cechę wspólną i jedną cechę różniącą struktury cząsteczek glikogenu i celulozy.

cecha wspólna
cecha różniąca

b)	Podaj, w komórkach jakich organizmów występuje celuloza i jaką pełni w nich rolę.

548

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 4. (2 pkt)

Tkanki roślinne Podaj/wymień

Drewno (ksylem) jest tkanką niejednorodną, zbudowaną z cewek lub naczyń, miękiszu drzewnego i włókien drzewnych. Elementy tkanki przewodzącej wykazują duże zróżnicowanie budowy i funkcji.

Na podstawie powyższych informacji podaj, które elementy drewna pełnią niżej wymienione funkcje.

funkcja przewodząca
funkcja wzmacniająca

549

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (1 pkt)

Układ oddechowy Podaj/wymień

Objętość powietrza, które dostaje się do płuc przy spokojnym wdechu lub zostaje usunięte podczas spokojnego wydechu, to ok. 500 ml powietrza określanego jako pojemność oddechowa. Dodatkowa objętość powietrza, którą można jeszcze pobrać wykonując głęboki wdech, wypełnia pojemność zapasową wdechową wynoszącą ok. 2500 ml, a wykonując głęboki wydech można jeszcze usunąć ok. 1000 ml z pojemności rezerwowej wydechowej. Powietrze, które nie daje się usunąć z płuc po wykonaniu najgłębszego wydechu, to tzw. powietrze zalegające (ok. 1200 ml). Wszystkie te pojemności tworzą razem pojemność całkowitą płuc. Pojemność życiowa płuc nie obejmuje powietrza zalegającego.