Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 106.

Kategoria: Ekologia Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W ekosystemie autotroficznym pierwotnym źródłem energii jest słońce – jego energię wykorzystują producenci, a następnie – wraz z pokarmem – konsumenci. Podczas przepływu energii przez kolejne poziomy troficzne występują jej straty. Na schemacie przedstawiono przepływ energii przez ekosystem.

Na podstawie: C.J. Clegg, D.G. Mackean, Advanced Biology, London 2012, s. 70.

a)	Korzystając z własnej wiedzy i przedstawionych na schemacie informacji, opisz dwie widoczne drogi utraty energii podczas jej przepływu przez ekosystem, oznaczone jako R i W.

b)	Przyjmując, że:

C – to energia chemiczna zawarta w pokarmie zjedzonym przez organizm z poziomu II,
A – to energia przyswojona przez organizm z poziomu II,
R – to energia utracona,
W – to energia utracona inną drogą niż energia R,
i pamiętając, że suma wydatków energetycznych na wszystkie czynności życiowe zwierzęcia z poziomu II musi być równa energii zawartej w zjedzonym pokarmie, zapisz (posługując się podanymi symbolami) drugą stronę równania:

A =

c)	Podaj nazwę grupy organizmów oznaczonych na schemacie literą D oraz określ ich rolę w funkcjonowaniu ekosystemu.

Rozwiązanie

(0-1)

R – jest oznaczeniem energii wykorzystanej przez organizmy podczas oddychania i utraconej w postaci ciepła.
W – oznacza energię utraconą przez zwierzęta podczas usuwania moczu i kału, a przez rośliny – podczas opadania obumierających organów lub ich fragmentów (np. złamana gałąź, przekwitły kwiat).

(0-1)
A = C – R – W

(0-1)
Literą D opisani są destruenci (konsumenci-destruenci). Są to organizmy (grzyby i bakterie), które korzystają z detrytusu, a więc żywią się martwymi szczątkami roślin i zwierząt. Rozkładając martwe szczątki organiczne, uwalniają do środowiska związki nieorganiczne, które mogą być wykorzystane przez producentów (dzięki destruentom rozkładającym martwe szczątki organiczne zamyka się obieg materii w ekosystemie).

Wskazówki

Wykorzystaj swoją wiedzę o sposobie użytkowania pokarmu przez organizmy i pamiętaj, że znaczna jego część zostaje zużyta w procesie oddychania jako źródło energii (a zatem ta część pokarmu nie jest dostępna jako źródło energii dla następnego poziomu) Zastanów się także, w jaki sposób organizm cudzożywny usuwa nieprzyswojone lub niekorzystne dla niego związki organiczne, a jak w ciągu swojego życia tracą materię organiczną rośliny?

Dla ułatwienia możesz napisać najpierw, z czego składa się C (energia chemiczna zawarta w zjedzonym pokarmie): C = A + R + W.

Skorzystaj z wiedzy o grupach organizmów w ekosystemie i roli, jaką one odgrywają. Oprócz producentów i konsumentów kolejnych rzędów wyróżnia się szczególnych konsumentówżywiących się martwą materią organiczną. Korzystają one z detrytusu (co widać na schemacie). Ich rola w ekosystemie jest bardzo istotna.