Biologia - Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 5.
Na rysunku I przedstawiono budowę limfocytu B, a na rysunku II przedstawiono budowę plazmocytu, który powstał z tego limfocytu. Funkcje plazmocytu to produkcja i wydzielanie przeciwciał. Obie komórki zostały poddane barwieniu w celu uwidocznienia struktur komórkowych.
Uwaga: Zachowano proporcje wielkości obu komórek.
| a) | Na podstawie analizy rysunków wskaż dwie różnice w budowie wewnętrznej plazmocytu w porównaniu z limfocytem B. |
| b) | Na przykładzie jednej cechy wykaż związek między budową plazmocytu a jego funkcją związaną z wytwarzaniem przeciwciał. |
| c) | Spośród wymienionych cech wybierz i zaznacz trzy cechy odporności uzyskiwanej przez człowieka dzięki podaniu surowicy zawierającej przeciwciała. |
- swoista
- nieswoista
- bierna
- czynna
- naturalna
- sztuczna
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 p. – za wskazanie dwóch właściwych różnic w budowie między limfocytem B a komórką
plazmatyczną.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- W jądrze komórki plazmatycznej widoczne jest duże jąderko, którego nie widać w limfocycie B.
- W jądrze plazmocytu widoczna jest bardziej rozluźniona chromatyna.
- Silniej rozbudowana siateczka śródplazmatyczna szorstka w plazmocycie w porównaniu do limfocytu B.
- W limfocycie B występuje mała ilość cytoplazmy i organellów komórkowych, natomiast w plazmocycie są one rozbudowane.
- Plazmocyt ma większy stosunek objętości komórki do objętości jądra komórkowego.
Zasady oceniania
1 p. − za poprawne wykazanie związku budowy komórki plazmatycznej z funkcją produkcji białek
(przeciwciał), uwzględniające obecność rozbudowanej siateczki śródplazmatycznej
szorstkiej lub obecność jąderka.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Komórka plazmatyczna ma bardzo silnie rozwiniętą siateczkę śródplazmatyczną szorstką, na której zachodzi produkcja białek (na eksport), a przeciwciała wytwarzane i wydzielane przez tę komórkę są białkami.
- W jądrze komórki plazmatycznej znajduje się duże jąderko, co świadczy o intensywnym wytwarzaniu podjednostek rybosomów niezbędnych do syntezy białek / przeciwciał.
Zasady oceniania
1 p. − za prawidłowe zaznaczenie wszystkich trzech cech wskazanej odporności.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
A, C, F
