Chemia - Matura Czerwiec 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 29.
Nitrobenzen i anilina (benzenoamina) są bezbarwnymi cieczami, które na powietrzu i pod
wpływem światła przyjmują żółte zabarwienie.
W pierwszym etapie jedną z opisanych cieczy wprowadzono do zlewki z wodą, wymieszano
i pozostawiono na pewien czas. Zaobserwowano, że w naczyniu znajdowały się krople żółtej
cieczy, a uniwersalny papierek wskaźnikowy zanurzony w badanym roztworze przyjął
zielononiebieskie zabarwienie. W drugim etapie do mieszaniny dodano roztwór substancji X
i otrzymano klarowny roztwór.
Rozstrzygnij, który związek (nitrobenzen albo anilina) został wprowadzony do wody w opisanym doświadczeniu. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:
Spośród wymienionych niżej substancji wybierz tę, która mogła być użyta w drugim etapie doświadczenia, i zaznacz jej wzór. Wyjaśnij przyczynę zaobserwowanych zmian.
W drugim etapie doświadczenia można było użyć:
Wyjaśnienie:
Rozwiązanie
Zasady oceniania
2 pkt – poprawne rozwiązanie zawierające dwa elementy: poprawne rozstrzygnięcie
i uzasadnienie (element 1.) ORAZ poprawny wybór i zaznaczenie wzoru substancji
i wyjaśnienie (element 2.).
1 pkt – poprawne rozwiązanie zawierające jeden element: poprawne rozstrzygnięcie
i uzasadnienie (element 1.)
ALBO
– poprawny wybór i zaznaczenie wzoru substancji oraz wyjaśnienie (element 2.).
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
Rozstrzygnięcie: anilina
Uzasadnienie: Wodny roztwór aniliny ma odczyn zasadowy.
W drugim etapie doświadczenia można było użyć:
Wyjaśnienie: Powstała sól o budowie jonowej, której rozpuszczalność w wodzie jest większa niż rozpuszczalność aminy.
