Biologia - Informator CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 9.
U owadów i wijów funkcję transportu gazów oddechowych oraz wymiany gazowej pełni układ tchawkowy. System rozgałęzionych tchawek doprowadza tlen do każdej komórki ciała.
Na rysunku przedstawiono fragment układu tchawkowego owada.
9.1. (0–1)
Z wykorzystaniem informacji na rysunku przedstaw, w jaki sposób tracheole usprawniają wymianę gazową między tchawkami a komórkami ciała.
9.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące owadów są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| 1. | Owady wykazują metamerię heteronomiczną. | P | F |
| 2. | Owady mają jedną parę czułków. | P | F |
| 3. | Owady przechodzą rozwój prosty i nie występuje u nich rozwój złożony. | P | F |
Rozwiązanie
9.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne przedstawienie roli tracheoli w wymianie gazowej, uwzględniające
obecność płynu w tracheolach i możliwość rozpuszczenia w nim gazów oddechowych,
lub za podanie, że tracheole są silnie rozgałęzione, co zwiększa powierzchnię wymiany
gazowej.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Tracheole są wypełnione płynem, w którym rozpuszczają się gazy oddechowe, co ułatwia ich dyfuzję.
- Tracheole są rozgałęzione i tworzą dużą powierzchnię wymiany gazowej, co usprawnia dyfuzję gazów oddechowych.
9.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi.
1 pkt – za dwie poprawne odpowiedzi.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – P, 3. – F.
