Biologia - Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 21.
W zależności od wpływu na rozkład cechy w populacji wyróżniamy trzy rodzaje doboru naturalnego:
I. dobór stabilizujący
II. dobór kierunkowy
III. dobór różnicujący.
21.1. (0–1)
Przyporządkuj zamieszczone poniżej opisy rozkładów cech w populacjach (A–C) do rodzajów doboru (I–III), pod których presją były te populacje.
- W populacji zięb zamieszkujących te same wyspy Galapagos, dotkniętych suszą, pojawiły się zięby cienkodziobe i zięby grubodziobe odżywiające się odmiennym pokarmem.
- Populacja trawy mietlicy rozłogowej staje się coraz bardziej odporna na szkodliwe działanie miedzi wraz z upływem czasu, jaki upłynął od momentu skażenia środowiska.
- Dane kopalne wskazują, że średnie rozmiary niedźwiedzia jaskiniowego w Europie powiększały się w okresach zlodowaceń, a zmniejszały się w czasie cieplejszych okresów.
A.
B.
C.
21.2. (0–1)
Na podstawie opisu C, wykaż związek między zwiększeniem rozmiarów ciała niedźwiedzi jaskiniowych a ich adaptacją do niskiej temperatury otoczenia w okresach zlodowaceń.
Rozwiązanie
21.1. (0-1)
Rozwiązanie:
A. – III, B. – II,C. – II
Uwaga od BiologHelp
Dwukrotne przyporządkowanie doboru kierunkowego (II.) z pominięciem przyporządkowania doboru stabilizującego (I.) nie jest w tym wypadku błędem. W treści zadania nie ma informacji o konieczności przyporządkowania wszystkich rodzajów doboru do podanych przykładów. Przykład B. jest raczej oczywisty - jest to dobór kierunkowy (II.), przykład C. może nieco skonfundować czytelnika, jednak jest to również efekt doboru kierunkowego, z tym że działającego w różnych kierunkach w różnych okresach. Dobór stabilizujący polegałby na eliminacji osobników o skrajnych cechach i promowaniu osobników o średniej wartości cechy, a takiego przykładu w zadaniu nie ma.
Schemat punktowania:
1 pkt – za trzy poprawne przyporządkowania rodzaju doboru do opisu zmian
adaptacyjnych
0 pkt – za mniej niż trzy poprawne przyporządkowania, odpowiedź niepełną, lub brak
odpowiedzi
21.2. (0–1)
Rozwiązanie:
- Większe niedźwiedzie, u których stosunek powierzchni ciała do jego objętości był mniejszy, lepiej utrzymywały ciepło w okresach zlodowaceń/niskich temperatur.
- Im dłuższy był okres hibernacji, tym większe musiało być zwierzę i tym więcej zapasów musiało zebrać.
Schemat punktowania:
1 pkt – za poprawną odpowiedź uwzględniającą korzystny stosunek powierzchni ciała do
jego objętości
0 pkt – za niepoprawną odpowiedź lub brak odpowiedzi
