Biologia - Matura Czerwiec 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9.
Podczas dojrzewania nasion zachodzą bardzo istotne zmiany w ich składzie chemicznym. W tabeli przedstawiono procentową zawartość niektórych związków chemicznych w dojrzewających nasionach orzecha włoskiego.
| Czas pobrania próby | Glukoza [%] | Skrobia i dekstryny [%] | Tłuszcze [%] |
|---|---|---|---|
| 6 lipca | 7,6 | 21,8 | 3,0 |
| 1 sierpnia | 2,4 | 14,5 | 16,0 |
| 15 sierpnia | 0,0 | 3,2 | 42,0 |
| 1 września | 0,0 | 2,6 | 59,0 |
| 4 października | 0,0 | 2,6 | 62,0 |
Na podstawie: Z. Podbielkowski, Rozmnażanie się roślin, Warszawa 1990.
| a) | Na podstawie danych z tabeli sformułuj wniosek dotyczący zmian składu chemicznego nasion orzecha włoskiego podczas ich dojrzewania. Uwzględnij zależność między ilością węglowodanów a ilością tłuszczów. |
| b) | Wykaż, że niska zawartość wody w dojrzałych nasionach ma związek z ich okresem przetrwalnym. W odpowiedzi uwzględnij aktywność metaboliczną nasion. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. − za poprawne sformułowanie wniosku dotyczącego zmian składu chemicznego nasion
orzecha włoskiego podczas dojrzewania.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Podczas dojrzewania nasion orzecha włoskiego zmienia się ich skład chemiczny: zmniejsza się zawartość węglowodanów, a zwiększa się zawartość tłuszczów.
- Podczas dojrzewania nasion orzecha włoskiego zmniejsza się ilość węglowodanów, a zwiększa się ilość tłuszczów.
Schemat punktowania
1 p. − za wykazanie znaczenia małej zawartości wody w nasionach dla ich przetrwania
uwzględniające zahamowanie procesów metabolicznych.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Mała zawartość wody w nasionach sprawia, że zostają zahamowane procesy metaboliczne i nasiona nie kiełkują.
- Mała zawartość wody w nasionach sprawia, że zostają zahamowane procesy metaboliczne i nasiona są bardziej odporne na procesy gnilne.
