Biologia - Matura Lipiec 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 20.
Strzępki lakówki dwubarwnej (Laccaria bicolor) wrastają w delikatne części włośnikowe korzeni drzew, przez co zwiększają powierzchnię chłonną korzeni. Lakówka pobiera związki organiczne od drzewa, ale okresowo jej grzybnia może wydzielać toksynę, która paraliżuje drobne zwierzęta żyjące w glebie, np. skoczogonki i nicienie glebowe. Sparaliżowaną zdobycz grzyb oplata strzępkami, trawi i pobiera z jej ciała związki organiczne i nieorganiczne, które może także przekazać drzewu.
20.1. (0–1)
Podaj nazwę zależności międzygatunkowej między
- lakówką a drzewem:
- lakówką a nicieniem glebowym:
20.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego zdolność lakówki do pozyskiwania związków organicznych i nieorganicznych z ciała zwierząt jest szczególnie korzystna dla drzew rosnących na glebie ubogiej w azot.
Rozwiązanie
20.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 pkt – za podanie poprawnych nazw opisanych zależności międzygatunkowych.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
- – symbioza / mikoryza / mutualizm
- – drapieżnictwo
20.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 pkt – za wyjaśnienie uwzględniające pozyskiwanie przez lakówkę związków azotowych
z rozkładu organizmów zwierzęcych i przekazywanie ich roślinom do syntezy
roślinnych związków azotowych, np. białek, kwasów nukleinowych.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Lakówka może przekazywać drzewom, rosnącym na ubogich w azot glebach, związki nieorganiczne azotu, pochodzące z rozkładu ciał zwierząt glebowych, które są wykorzystywane przez roślinę do syntezy białka i kwasów nukleinowych.
- Na glebie ubogiej w sole minerale, dzięki mikoryzie, drzewo uzyskuje substraty do syntezy białka, kwasów nukleinowych i innych związków azotowych.
