Biologia - Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24.
Wirusy grypy należą do RNA wirusów. Wyróżnia się trzy typy wirusów grypy – typu A, typu B lub typu C. Duża zmienność tych wirusów i powstawanie nowych szczepów utrudniają ich klasyfikację. W wirusach grypy typu A łatwo dochodzi do wymiany genów, określanej jako skok antygenowy. Ponadto występujące wśród RNA wirusów częste mutacje są przyczyną występowania epidemii grypy. Profilaktyka zakażeń wirusem grypy polega na stosowaniu szczepionek, jednak każdego roku trzeba przyjmować nową szczepionkę.
| a) | Uwzględniając mechanizm działania szczepionki, uzasadnij, dlaczego konieczne jest coroczne powtarzanie szczepienia przeciw grypie. |
| b) | Wyjaśnij, dlaczego duża zmienność genetyczna wirusów grypy przyczynia się do występowania epidemii tej choroby. |
Rozwiązanie
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
- Szczepionka jest specyficzna dla antygenów określonego wirusa, dlatego w kolejnych latach trzeba powtarzać szczepienie, aby uodpornić organizm na nowy szczep wirusa.
- W wyniku działania szczepionki z danego roku powstają w organizmie przeciwciała zwalczające dany szczep wirusa, które już nie rozpoznają wirusów ze zmutowanych, nowych szczepów.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, dlaczego szczepienia przeciw grypie powinny być powtarzane każdego roku, uwzględniające mechanizm lub specyficzność działania szczepionki
0 p. – za odpowiedź niepełną, która nie uwzględnia mechanizmu działania szczepionki lub specyficzności jej działania, lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
- Duża zmienność genetyczna wirusów powoduje, że powstają wirusy o nowych antygenach, na które układ odpornościowy człowieka nie wytworzył przeciwciał, dlatego choroba łatwo się rozprzestrzenia się wśród ludzi.
- Duża zmienność genetyczna wirusów grypy powoduje, że większość ludzi jest na nie nieodporna, dlatego wirusy te łatwo się rozprzestrzeniają w populacji ludzkiej.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, dlaczego duża zmienność genetyczna wirusów grypy przyczynia się do występowania epidemii tej choroby, odnoszące się do braku odporności na nowe szczepy w większości populacji ludzkiej
0 p. – za odpowiedź niepoprawną, która nie odnosi się do sytuacji epidemiologicznej lub brak odpowiedzi
