Biologia - Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 12.
Do prawidłowego zachodzenia procesów życiowych roślin niezbędne jest utrzymanie
odpowiedniej temperatury tkanek i odpowiedniego stopnia ich uwodnienia. Utrata wody przez
organizmy roślinne zachodzi w wyniku transpiracji. W warunkach dobrego zaopatrzenia roślin
w wodę intensywna transpiracja zapobiega przegrzaniu liści.
Na wykresie przedstawiono porównanie temperatury powietrza oraz temperatury liści pustynnej rośliny arbuza kolokwinty (Citrullus colocynthis), przed doświadczeniem dobrze
podlanej. Porównano liście nieodcięte i odcięte. Strzałką wskazano moment odcięcia liścia.
„Limit odporności” oznacza temperaturę, w której procesy życiowe ulegają zaburzeniu.
Na podstawie: J. Kopcewicz, S. Lewak, Fizjologia roślin, Warszawa 2002.
| a) | Sformułuj problem badawczy opisanego doświadczenia. |
| b) | Na podstawie przedstawionych informacji wyjaśnij, w jakim celu odcięto liść w tym doświadczeniu. |
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 p. – za sformułowanie poprawnego problemu badawczego uwzględniającego wpływ
transpiracji na temperaturę liści arbuza kolokwinty.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Wpływ transpiracji na temperaturę liści pustynnej rośliny arbuza kolokwinty.
- Czy transpiracja wpływa na temperaturę liści badanej rośliny?
- Czy transpiracja zapobiega przegrzaniu się liści arbuza kolokwinty?
Zasady oceniania
1 p. – za wyjaśnienie uwzględniające ograniczenie transpiracji i możliwość porównania
temperatury takich liści z temperaturą liści normalnie transpirujących.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Odcięcie liścia spowodowało niedostatek wody i ograniczenie transpiracji, co umożliwia sprawdzenie, jak transpiracja wpływa na temperaturę liści.
- Odcięcie liścia spowodowało ograniczenie transpiracji i umożliwiło zbadanie, czy ograniczenie transpiracji liścia wpływa na jego temperaturę.
