Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 120.

Kategoria: Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W plejstocenie, podczas zlodowaceń nastąpiło silne obniżenie temperatury atmosfery oraz zmianie uległy ilość i sezonowość opadów. Występowały wówczas okresy zimne i suche (glacjały) oraz cieplejsze i wilgotne (interglacjały). W efekcie tych zmian następowało przesuwanie się stref klimatycznych i związanych z nimi stref roślinności. Na schemacie przedstawiono teoretyczny model glacjalno-interglacjalnych cykli zmian zasięgu roślinności w niższych szerokościach geograficznych Ziemi.

Na podstawie: J. Kornaś, A. Medwecka-Kornaś, Geografia roślin, Warszawa 1986, s. 292.
a)Korzystając z przedstawionych informacji, opisz, w jaki sposób glacjał, w stosunku do interglacjału, zmieniał rozmieszczenie i szerokość stref roślinności na Ziemi.
b)Korzystając ze schematu i własnej wiedzy, oceń prawdziwość podanych stwierdzeń dotyczących wpływu zlodowaceń na roślinność Ziemi. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli.
Lp. Informacja Prawda Fałsz
1. Jednym ze skutków występowania zlodowaceń była migracja roślin arktycznych w niższe szerokości geograficzne.
2. W interglacjale pewne gatunki roślin arktycznych, które po ustąpieniu glacjału znalazły się w miejscach szczególnie zimnych (północne stoki, torfowiska), tzw. ostojach, przetrwały w niższych szerokościach geograficznych do czasów współczesnych.
3. Gatunki, które nie przetrwały zmian klimatycznych w ostojach, a ich kopalne szczątki są dowodem panujących kiedyś warunków klimatycznych, nazywane są reliktami.

Rozwiązanie

a)
(0-1)

Przykład poprawnej odpowiedzi
W glacjale następowało przesunięcie zasięgu wszystkich stref ku południowi (w niższe szerokości geograficzne). Zawężenie obszaru wyraźne jest w strefach lasów tropikalnych i roślinności śródziemnomorskiej, a najmniej widoczne w strefie sawann. Natomiast strefa pustyń przesuwała się na południe, ale jednocześnie znacznie zwiększała zajmowany obszar.

b)
(0-1)
1. P; 2. P; 3. F;

Wskazówki

a)
Skorzystaj ze schematu, porównaj rozmieszczenie i szerokość stref klimatycznych w glacjale i interglacjale. Następnie przedstaw własną opinię na temat wpływu glacjału na przesuwanie się granic stref roślinności.

b)
Połącz własną wiedzę z faktami przedstawionymi na schemacie: przemieszczanie się w glacjale stref cieplejszych, z przesuwaniem się na południe roślinności strefy arktycznej (niezaznaczonej na schemacie), która w interglacjale mogła w niższych szerokościach geograficznych przetrwać tylko na niektórych „zimnych” terenach, ponieważ do takich warunków była przystosowana. Przypomnij sobie również, jakie organizmy zalicza się do reliktów.