Biologia - Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 24.

Kategoria: Układ immunologiczny Inżynieria i badania genetyczne Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W celu wywołania odporności na drobnoustroje chorobotwórcze lekarze zalecają szczepienia ochronne. Tradycyjna szczepionka zawiera martwe lub żywe drobnoustroje chorobotwórcze, o osłabionej zjadliwości. Najczęściej podawana jest przez iniekcję (w zastrzyku). Rozwój technik inżynierii genetycznej umożliwia zastąpienie szczepionek tradycyjnych, szczepionkami wytwarzanymi w zmodyfikowanych genetycznie roślinach, co ilustruje schemat.

Wytwarzanie szczepionki przez rośliny
a)Uzasadnij, uwzględniając zawartość szczepionki i sposób jej podawania, że opisana szczepionka „biotechnologiczna” jest bezpieczniejsza od szczepionki tradycyjnej.

Zawartość szczepionki

Sposób podawania

b)Podkreśl trzy cechy odporności organizmu, która zostanie wywołana podaniem opisanej szczepionki.

nieswoista,    swoista,    sztuczna,    naturalna,    bierna,    czynna

Rozwiązanie

a)
(0-2)

Przykład poprawnej odpowiedzi:

Zawartość szczepionki:

  • W takiej szczepionce występuje tylko białko antygenowe zarazka (które człowiek może łatwo zwalczyć za pomocą przeciwciał) a w szczepionce tradycyjnej występują również inne białka bądź metabolity zarazka (co może powodować np. uczulenia lub inne zaburzenia).

Sposób podawania:

Taką szczepionkę podaje się z pokarmem, a więc:

  • bezboleśnie (a szczepionka tradycyjna podawana jest zwykle przez iniekcję)
  • bez zagrożenia infekcją (a szczepionka tradycyjna podawana jest zwykle przez iniekcję, co niesie ryzyko infekcji).

Za poprawne uzasadnienie bezpieczeństwa szczepionki „biotechnologicznej”, uwzględniające jej zawartość (1 pkt) i sposób podawania (1 pkt) – 2 pkt

b)
(0-1)

Poprawna odpowiedź:

swoista, sztuczna, czynna.

Za poprawny wybór wszystkich trzech cech odporności wywołanej podaniem opisanej szczepionki – 1 pkt