Biologia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 5.
Uczniowie zebrali 100 liści z krzewów bzu czarnego rosnących na południowym skraju lasu mieszanego oraz 100 liści z krzewów bzu czarnego rosnących w podszycie tego lasu (stanowisko zacienione). Zmierzyli długość i szerokość każdego liścia złożonego oraz obliczyli średnie wartości tych cech w każdej grupie. Wyniki pomiarów przedstawiono w tabeli.
| Badana cecha populacji | ||
|---|---|---|
| nasłonecznione | zacienione | |
| średnia długość liścia [mm] | 264 | 290 |
| średnia szerokość liścia [mm] | 122 | 146 |
5.1. (0–1)
Sformułuj problem badawczy tej obserwacji.
5.2. (0–1)
Sformułuj wniosek na podstawie przedstawionych wyników obserwacji.
Rozwiązanie
5.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za sformułowanie prawidłowego problemu badawczego uwzględniającego wielkość lub
długość i szerokość liści bzu czarnego i warunki obserwacji, tzn. różnice
w nasłonecznieniu między stanowiskami.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Czy wielkość liści bzu czarnego zależy od nasłonecznienia?
- Wpływ stopnia zacienienia na długość i szerokość liści bzu czarnego.
- Czy ilość światła ma wpływ na wymiary liści bzu czarnego?
Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi odnoszących się tylko do jednego wymiaru liścia.
Dopuszcza się sformułowanie problemu badawczego bez podania nazwy gatunku, ponieważ problem badawczy może mieć bardziej ogólny charakter niż hipoteza, która jest testowana.
5.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za sformułowanie prawidłowego wniosku odnoszącego się do wyników obserwacji liści
badanego gatunku na obu stanowiskach lub ogólnego wpływu nasłonecznienia
na wielkość liści bzu czarnego.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Bez czarny rosnący na stanowisku nasłonecznionym wytwarza mniejsze liście niż rosnący na stanowisku zacienionym.
- Stopień nasłonecznienia wpływa na wielkość liści badanego gatunku.
Uwaga:
Nie uznaje się wniosków, w których jest sformułowana ogólna monotoniczna zależność między natężeniem światła i wielkością liści, np. „Im więcej światła, tym mniejsze liście bzu
czarnego”.
Wniosek powinien odnosić się do badanego gatunku. Dopuszcza się brak podania nazwy we wniosku, jeżeli została ona podana w poprawnie sformułowanym problemie badawczym.
Uwaga do zadań 5.1 i 5.2: Nazwa „bez czarny” powinna się pojawić przynajmniej raz: albo
w poprawnie sformułowanym problemie badawczym, albo we wniosku.
