Biologia - Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1.
Skóra człowieka składa się z trzech podstawowych warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Powierzchniowa warstwa naskórka (wielowarstwowego nabłonka) ulega rogowaceniu, które polega na odkładaniu się w jej komórkach białka o dużej wytrzymałości mechanicznej – keratyny, nierozpuszczalnej w wodzie. Warstwa zrogowaciała naskórka stale się złuszcza i jest zastępowana przez nowe komórki docierające z jego głębszych warstw. W skórze właściwej znajdują się naczynia krwionośne, gruczoły potowe i łojowe oraz receptory dotyku, bólu i temperatury. Tkanka podskórna zawiera głównie komórki tłuszczowe.
Na podstawie powyższego tekstu podaj po jednym przykładzie przystosowania budowy skóry do:
- ochrony organizmu przed utratą wody
- ochładzania organizmu w upalny dzień lub podczas wysiłku fizycznego.
Rozwiązanie
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne podanie dwóch przykładów przystosowania budowy skóry:
1. – do ochrony organizmu przed utratą ciepła i 2. – do ochładzania organizmu.
1 p. – za poprawne podanie tylko jednego przykładu przystosowania budowy skóry:
1. – do ochrony organizmu przed utratą ciepła lub 2. – do ochładzania organizmu.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Przystosowania w budowie skóry do:
1. ochrony organizmu przed utratą wody
- zrogowaciały (wodoszczelny naskórek)
- obecność w (zrogowaciałych) komórkach naskórka keratyny
- gruczoły łojowe (wytwarzające łój, który chroni skórę przed wysychaniem).
2. ochładzania organizmu w upalny dzień
- gruczoły potowe (wydzielające pot)
- naczynia krwionośne, zdolne do rozszerzania się.
