Biologia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24.
Osmolalność opisuje liczbę moli substancji osmotycznie czynnych rozpuszczonych w 1 litrze rozpuszczalnika (wody). W utrzymaniu równowagi wodno-jonowej organizmu bierze udział m.in. ADH – hormon antydiuretyczny (wazopresyna).
| a) | Podaj nazwę gruczołu wydzielania wewnętrznego, w którym magazynowany jest ADH. |
| b) | Wyjaśnij, na czym polega rola ADH w utrzymaniu stałej osmolalności osocza. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za podanie prawidłowej nazwy gruczołu (przysadka mózgowa).
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
przysadka mózgowa / przysadka / tylny płat przysadki mózgowej
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające:
wydzielanie ADH → zwiększenie resorpcji wody w nerkach → spadek osmolalności
osocza.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Wydzielanie ADH powoduje wzrost przepuszczalności ścian kanalików nerkowych dla wody, czego konsekwencją jest jej zwrotne wchłanianie do krwi i w efekcie spadek osmolalności osocza.
- ADH zwiększa resorpcję wody w nerkach, co powoduje spadek ciśnienia osmotycznego osocza.
Uwaga
Uznaje się pojęcie pokrewne „osmolarność” zamiast „osmolalność”.
