Biologia - Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 18.
W pewnej populacji motyli (populacja I), w której występują dwa allele warunkujące ubarwienie ciała, pozostającej w stanie równowagi genetycznej pod względem tych alleli, występowały zarówno motyle ciemne, jak i jasne. Jednorazowe pojawienie się drapieżnika spowodowało śmierć wszystkich osobników o fenotypie jasnym. W wyniku rozmnażania się osobników ciemnych, które przeżyły, powstała populacja II. Ubarwienie ciała tego gatunku motyla jest cechą autosomalną, determinowaną przez: dominujący allel A – warunkujący ubarwienie ciemne i recesywny allel a – warunkujący ubarwienie jasne.
18.1. (0–1)
Oblicz częstość allelu warunkującego ciemne ubarwienie ciała motyli w populacji I przed atakiem drapieżnika. Zapisz obliczenia.
Obliczenia:
18.2. (0–1)
Po przyjęciu założenia, że krzyżowanie się osobników jest losowe, określ, czy w populacji II motyli będą występowały osobniki o jasnym ubarwieniu ciała. Odpowiedź uzasadnij.
Rozwiązanie
18.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne obliczenie i wskazanie wartości częstości allelu warunkującego ciemne
ubarwienie w populacji I.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
Częstość allelu warunkującego ciemne ubarwienie w populacji I wynosi: 0,8 lub 80%.
18.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie, że w populacji II będą występowały osobniki o jasnym
ubarwieniu ciała, i poprawne uzasadnienie, uwzględniające obecność heterozygot
w populacji.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Tak, w populacji II motyli będą występowały osobniki o jasnym ubarwieniu ciała, ponieważ wśród pozostałych ciemno ubarwionych motyli były również heterozygoty, które krzyżując się ze sobą dadzą potomstwo zróżnicowane na osobniki ciemne i jasne.
- Tak, ponieważ allel warunkujący jasne ubarwienie zachował się u heterozygot.
- Będą, ponieważ w populacji I przeżyły heterozygoty.
Uwaga:
Uznaje się odpowiedzi, w których w uzasadnieniu przedstawiono krzyżówkę dwóch heterozygot wraz z jej interpretacją, polegającą na wskazaniu osobnika jasnego.
