Biologia - Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27.
Obecnie głównym źródłem enzymów stosowanych w różnych dziedzinach gospodarki są rekombinowane mikroorganizmy. Preparaty enzymatyczne dodawane do pasz mają zdolność rozkładu, np. celulozy, skrobi i pektyn. Natomiast w produkcji środków piorących stosuje się lipazy i proteinazy, które zwiększają ich efektywność i pozwalają na pranie w niższej temperaturze. Środki piorące wzbogacone w enzymy zawierają mniejszą ilość fosforanów niż jeszcze 20 lat temu.
| a) | Wyjaśnij, dlaczego wzbogacanie pasz pochodzenia roślinnego w preparaty enzymatyczne skutkuje przyspieszonym wzrostem hodowanych zwierząt, zwłaszcza drobiu i trzody chlewnej. W odpowiedzi uwzględnij właściwości preparatów enzymatycznych. |
| b) | Podaj przykład korzyści dla środowiska naturalnego wynikającej ze stosowania środków piorących zawierających enzymy. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające wspomaganie trawienia składników
pokarmowych przez enzymy dodane do paszy.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Enzymy zawarte w paszy wspomagają trawienie pokarmu przez zwierzęta, dzięki czemu mogą one przyswoić więcej składników pokarmowych.
- Enzymy zawarte we wzbogacanych paszach pozwalają na efektywniejsze wykorzystanie pokarmu, gdyż rozkładają niestrawialne składniki w pokarmie roślinnym, np. celulozę, pektyny.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie przykładu korzyści dla środowiska wynikającej ze stosowania
środków piorących zawierających enzymy.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Dzięki enzymom można prać w niższej temperaturze, a tym samym zużywa się mniej energii elektrycznej, której produkcja jest szkodliwa dla środowiska.
- Stosowanie tych środków piorących będzie powodowało mniejsze zanieczyszczenie wód fosforanami.
- Ograniczona zostanie eutrofizacja wód.
- Enzymy są białkami, a zatem enzymatyczne środki piorące są łatwiej biodegradowalne od tradycyjnych.
Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi zbyt ogólnych, np. „Mniejsze zanieczyszczenie środowiska”.
