Biologia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 1.
Produktem deaminacji (dezaminacji) w ludzkich komórkach są jony amonowe. Powstająca
przy ich udziale glutamina (amid kwasu glutaminowego) jest uwalniana do krwi, z którą
wędruje do wątroby. Zachodząca w wątrobie deamidacja powoduje ponowne uwolnienie jonów
amonowych.
Poniżej przedstawiono reakcję syntezy glutaminy z glutaminianu zachodzącą w organizmie
człowieka.
1.1. (0–1)
Zaznacz właściwe dokończenie zdania wybrane spośród A–B oraz jego poprawne uzasadnienie wybrane spośród 1.–3.
Glutamina dla organizmu człowieka jest aminokwasem
| A. | egzogennym, | ponieważ | 1. | musi być dostarczana do organizmu wraz z pożywieniem. |
| 2. | jest syntetyzowana w organizmie z kwasu glutaminowego. | |||
| B. | endogennym, | |||
| 3. | jest rozkładana w organizmie do kwasu glutaminowego. |
1.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego jony amonowe są transportowane do wątroby w postaci glutaminy. W odpowiedzi uwzględnij właściwości amoniaku oraz sposób jego neutralizacji w organizmie człowieka.
Rozwiązanie
1.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne zaznaczenie dokończenia zdania i jego uzasadnienia.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
B 2.
1.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające toksyczność jonów amonowych, ich transport
we krwi w formie związanej, deamidację w wątrobie i ich neutralizację w cyklu
mocznikowym.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Jony amonowe są toksyczne dla organizmu (alkalizują środowisko – osocze krwi), dlatego we krwi są przenoszone w postaci związanej / aminokwasu (glutaminy), od którego w wątrobie jony te są ponownie oddzielane i neutralizowane w cyklu mocznikowym.
- Jony amonowe są toksyczne dla organizmu dlatego we krwi są przenoszone w postaci glutaminy, od której w wątrobie jony te są ponownie oddzielane i przekształcane w mocznik.
