Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 62.
Myśliczki to drapieżne chrząszcze należące do rodziny kusaków. Mają półkoliste, olbrzymie,
zbudowane z tysiąca ommatidiów oczy, które są wrażliwe na zmiany w otoczeniu i pozwalają
szybko reagować na ruch. Ich aparat gębowy zbudowany jest z wargi górnej, żuwaczek, szczęk
oraz wargi dolnej, przekształconej w długi lepki język, błyskawicznie wyrzucany w kierunku
ofiary, która przykleja się do lepkiej wydzieliny i trafia między silne żuwaczki. Gruczoły
umiejscowione w głowie myśliczka produkują substancje tłuszczowe i białka wchodzące
w skład wydzieliny, dzięki czemu język przylepia się do każdej powierzchni – hydrofilowej
i hydrofobowej.
Język kameleona to narząd mięśniowy położony w jamie gębowej. Jest bardzo długi, na końcu
szeroki, pokryty lepkim śluzem. Kameleon strzela w ofiarę językiem dwa razy dłuższym
od siebie samego, co pozwala pochwycić pokarm w ułamku sekundy z dużej odległości.
a) | Na podstawie analizy tekstu wymień trzy cechy budowy myśliczka przystosowujące go do drapieżnictwa. |
b) | Określ, który składnik lepkiej wydzieliny gruczołów myśliczka ułatwia przylepienie się języka do powierzchni hydrofobowej. |
c) | Określ, czy oczy myśliczka są proste, czy złożone i podaj jedną ich cechę, która o tym świadczy. |
d) | Zaznacz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie, wybierając spośród 1–3 tak, aby powstało poprawne dokończenie zdania. |
Język myśliczka i kameleona to narządy
A. | analogiczne, | ponieważ | 1. | mają wspólne pochodzenie ewolucyjne i podobną budowę. |
2. | pełnią podobne funkcje, chociaż mają różne pochodzenie ewolucyjne. | |||
B. | homologiczne, | |||
3. | należą do zwierząt blisko ze sobą spokrewnionych. |
Rozwiązanie
Przykłady poprawnych odpowiedzi
Długi lepki język, olbrzymie oczy, silne żuwaczki, gruczoły w głowie (produkujące składniki
lepkiej wydzieliny).
Substancje tłuszczowe (lipidy).
Oczy złożone, ponieważ zbudowane jest z wielu ommatidiów (oczek prostych).
A. 2.
Wskazówki
Dokładne przeczytanie tekstu pozwoli Ci wyodrębnić z niego cechy myśliczków, które ułatwiają im znalezienie (dostrzeżenie) ofiary, złapanie jej i skonsumowanie.