1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 73.

Kategoria: Układ pokarmowy i żywienie Układ hormonalny Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Czynności układu pokarmowego są regulowane na drodze nerwowej i hormonalnej. Komórki gruczołowe błony śluzowej żołądka wydzielają składniki soku żołądkowego; jedne – kwas solny (HCl) i wodę, drugie – pepsynogen, jeszcze inne – śluz. W części odźwiernikowej żołądka znajdują się wewnątrzwydzielnicze komórki W, wytwarzające i gromadzące gastrynę. Na rysunku przedstawiono wydzielanie różnych substancji przez komórki żołądka.

Na podstawie: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, red. W. Traczyk, A. Trzebski, Warszawa 2001, s. 756.
a)Na podstawie analizy rysunku podaj dwa czynniki, pod wpływem których komórki oznaczone jako W (3) wydzielają gastrynę.
b)Korzystając z podanych informacji, określ wpływ gastryny i acetylocholiny na komórki główne i okładzinowe błony śluzowej żołądka.
c)Wyjaśnij, dlaczego gastryna dociera do komórek gruczołowych żołądka inną drogą niż acetylocholina.

Rozwiązanie

Przykłady poprawnych odpowiedzi

a)
(0-1)

Komórki W zostają pobudzone do wydzielania gastryny przez GRP (bombezynę), uwalniany z zakończenia neuronu i przez oligopeptydy powstające w żołądku w wyniku trawienia.

b)
(0-1)

Acetylocholina i gastryna pobudzają do wydzielania komórki gruczołowe: okładzinowe – do wydzielania HCl, a główne – do wydzielania pepsynogenu.

c)
(0-1)

Gastryna jest wydzielana przez komórki wewnątrzwydzielnicze do krwi – jest hormonem tkankowym i jest transportowana do ściany żołądka przez krew. Acetylocholina jest neurotransmiterem i uwalniana jest z zakończeń neuronów (pod wpływem impulsów nerwowych z mózgu).

Wskazówki

a)
Uważnie przeanalizuj rysunek, znajdź komórki oznaczone jako W, a następnie odczytaj, jakie dwa czynniki wpływają na wydzielanie gastryny przez te komórki.

b)
Zauważ, że obie substancje pobudzają do wydzielania komórki zarówno okładzinowe, jak i główne. Odczytaj nazwy substancji wydzielanych przez te komórki. Jedyną trudnością w podaniu nazwy substancji może być fakt, że na rysunku nie wpisano wydzielanego kwasu, tylko jony wodorowe H+, które pochodzą z jego dysocjacji. W tym przypadku do odczytania rodzaju wydzielanej substancji potrzebne jest połączenie informacji przedstawionej graficznie z własną wiedzą.

c)
Skorzystaj z wiedzy, że acetylocholina jest neurotransmiterem, a gastryna hormonem. Konsekwencją tego jest różny sposób docierania tych substancji do komórek.