Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 94.
Rodowód przedstawia dziedziczenie choroby genetycznej – krzywicy opornej na działanie witaminy D. Jest to choroba sprzężona z płcią.
| a) | Na podstawie analizy rodowodu określ, czy jest to choroba uwarunkowana allelem dominującym, czy – recesywnym. Odpowiedź uzasadnij. |
| b) | Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że kolejna córka matki oznaczonej cyfrą 1 urodzi się zdrowa. Przyjmując H jako oznaczenie allelu dominującego, przedstaw krzyżówkę, stosując szachownicę Punetta. Podkreśl genotyp zdrowej dziewczynki. |
Rozwiązanie
Jest to choroba warunkowana allelem dominującym.
Przykład poprawnej odpowiedzi
Uzasadnienie: Chory ojciec przekazuje chromosom X swoim córkom, u których rozwija się
choroba, mimo że ich drugi chromosom nie zawiera zmutowanego genu. Natomiast synowie
niedziedziczący od niego chromosomu X są zdrowi.
Odpowiedź: Prawdopodobieństwo, że kolejna córka matki oznaczonej 1 urodzi się zdrowa
jest równe 25% [50%].
Uwagi od BiologHelp:
Wprowadziłem poprawki do oryginalnego klucza CKE. Odpowiedź w oryginalnym kluczu CKE jest nie przystająca do zadanego pytania. Oryginalna odpowiedź byłaby prawdziwa dla pytania "jakie jest prawdopodobieństwo, że kolejnym dzieckiem matki oznaczonej cyfrą 1 będzie zdrowa dziewczynka". W takim wypadku rzeczywiście musimy brać pod uwagę również urodzenie chłopca, stąd prawdopodobieństwo będzie wynosiło 25%. W treści zadania jest jednak zawarte założenie, że dzieckiem tym będzie dziewczynka i mamy tylko określić jakie będzie prawdopodobieństwo, że córka będzie zdrowa - autor przy takim sformułowaniu pytania nie jest zainteresowany losem męskiego potomstwa. Do rozważań zatem potrzebujemy tylko połowy szachownicy Punetta - nie bierzemy pod uwagę męskich potomków. W takim wypadku prawdopodobieństwo wynosi 1/2, czyli 50% córek będzie zdrowych.
Ponadto w oryginalnym kluczu na szachownicy Punetta został podkreślony genotyp zdrowej dziewczynki oraz chorego chłopca, podczas gdy zgodnie z poleceniem należało podkreślić jedynie genotyp zdrowej dziewczynki.
Wskazówki
Nie ma znaczenia, że pytanie jest o kolejne dziecko matki oznaczonej numerem 1. Poprzednie zdarzenia (urodzenia dzieci) nie mają wpływu na prawdopodobieństwo mających nastąpić zdarzeń.
