Chemia - Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 7.

Kategoria: Dysocjacja Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W wodnych roztworach słabych kwasów jednoprotonowych zachodzi dysocjacja. Dla danej wartości stężenia molowego roztworu i w danej temperaturze ustala się stan równowagi między cząsteczkami i jonami obecnymi w roztworze.

Na poniższym wykresie przedstawiono zależność stopnia dysocjacji (α) dwóch kwasów jednoprotonowych HX i HQ od stężenia molowego roztworu w temperaturze 20 °C.

Wartości stopnia dysocjacji kwasu HX dla wybranych stężeń molowych (𝑐₀) zebrano w tabeli (𝑡 = 20 °C).


𝑐₀, mol ∙ dm⁻³	0,002	0,008	0,018	0,028	0,042	0,100
α, %	43,6	25,2	17,6	14,4	11,9	7,9

Rozstrzygnij, na podstawie analizy danych zamieszczonych na wykresie, który kwas (HX czy HQ) jest mocniejszy. Zaznacz jego wzór. Odpowiedź uzasadnij.

Uzasadnienie:

Rozwiązanie

Zasady oceniania
1 pkt – poprawny wybór i zaznaczenie wzoru kwasu oraz poprawne uzasadnienie.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
HX HQ

Uzasadnienie: Dla danej wartości stężenia molowego roztworu dysocjacja kwasu HX zachodzi w większym stopniu ALBO z większą wydajnością niż dysocjacja kwasu HQ.

Uwaga 1.: Odpowiedź: „Dysocjacja kwasu HX zachodzi w większym stopniu”, jest niewystarczająca.
Uwaga 2.: Odpowiedź: „Kwas HX ma wyższy stopień dysocjacji niezależnie od stężenia lub w zależności od stężenia”, jest nieprecyzyjna i niezgodna z przedstawionym wykresem.