Chemia - Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 25.
W cząsteczce benzenu wszystkie atomy węgla są równocenne, natomiast w cząsteczkach pochodnych benzenu, w których jeden atom wodoru został zastąpiony innym podstawnikiem, następuje zróżnicowanie właściwości chemicznych atomów węgla tworzących pierścień. To zróżnicowanie uwidacznia się m.in. w przebiegu reakcji nitrowania. W poniższej tabeli przedstawiono, z jaką wydajnością powstają izomeryczne produkty nitrowania dwóch monopochodnych benzenu: nitrobenzenu i fenolu.
Rodzaj podstawnika już przyłączonego do pierścienia wpływa także na reaktywność tego pierścienia. Poniższe zestawienie ilustruje wpływ podstawnika na względną szybkość reakcji nitrowania.
Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2000.
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeżeli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1. | Atom chloru jest podstawnikiem aktywującym pierścień aromatyczny w reakcji nitrowania. | P | F |
| 2. | Szybkość reakcji nitrowania fenolu jest tysiąc razy większa od szybkości reakcji nitrowania benzenu. | P | F |
| 3. | W reakcji nitrowania najbardziej reaktywny spośród wymienionych związków jest nitrobenzen. | P | F |
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne wskazanie trzech odpowiedzi.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – F, 2. – P, 3. – F
