Biologia - Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 1.
Na schemacie przedstawiono transport glukozy do wnętrza komórki. Glukoza pokonuje barierę w postaci błony komórkowej dzięki transportowi zintegrowanemu (sprzężonemu) z transportem jonów sodu. W błonie komórkowej, oprócz białka transportującego glukozę, znajduje się tzw. pompa sodowo-potasowa, której rolą jest usuwanie z komórki jonów sodu przy jednoczesnym pobieraniu jonów potasu. Na każde trzy jony sodu usunięte z komórki przypadają dwa pobrane jony potasu – powoduje to nierównomierny rozkład stężeń jonów po obu stronach błony komórkowej.
![](https://biologhelp.pl/sites/default/files/styles/large/public/maturalne/2015-06-pr-nowa-1.png?itok=KUDmUdhk)
1.1. (0–1)
Wyjaśnij, biorąc pod uwagę stężenia substancji po obydwu stronach błony komórkowej, na czym polega związek aktywnego transportu jonów sodu na zewnątrz komórki z transportem glukozy do wnętrza komórki.
1.2. (0–1)
Spośród wymienionych cząsteczek (A–D) zaznacz te, które są transportowane ze światła jelita do wnętrza komórek nabłonka jelita w sposób analogiczny do przedstawionego na schemacie.
- aminokwasy
- białka proste
- dwucukry
- kwasy tłuszczowe
Rozwiązanie
1.1. (0–1)
Rozwiązanie:
- Aktywny transport jonów sodu poza komórkę powoduje powstawanie gradientu ich stężenia. Dla jego wyrównania jony sodu wnikają do wnętrza komórki (z pomocą przenośników), umożliwiając jednocześnie transport glukozy.
- Transport cząsteczek glukozy do komórki wbrew gradientowi stężeń umożliwiają przenoszone wraz z glukozą jony Na+, przemieszczające się zgodnie z malejącym gradientem stężeń (do wnętrza komórki). Gradient stężeń jonów Na+ jest utrzymywany przez pompę sodowo – potasową (która działa wykorzystując energię uwalnianą podczas rozkładu ATP/pochodzącą z ATP).
Schemat punktowania:
1 pkt – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające związek między transportem jonów sodu
a transportem glukozy
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub brak odpowiedzi
1.2. (0–1)
Rozwiązanie:
A.
Schemat punktowania:
1 pkt – za wybór odpowiedzi A
0 pkt – za wybór odpowiedzi niepoprawnej, wybór więcej niż jednej odpowiedzi, lub brak
odpowiedzi