1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 1.

Kategoria: Układ pokarmowy i żywienie Budowa i funkcje komórki Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono transport glukozy do wnętrza komórki. Glukoza pokonuje barierę w postaci błony komórkowej dzięki transportowi zintegrowanemu (sprzężonemu) z transportem jonów sodu. W błonie komórkowej, oprócz białka transportującego glukozę, znajduje się tzw. pompa sodowo-potasowa, której rolą jest usuwanie z komórki jonów sodu przy jednoczesnym pobieraniu jonów potasu. Na każde trzy jony sodu usunięte z komórki przypadają dwa pobrane jony potasu – powoduje to nierównomierny rozkład stężeń jonów po obu stronach błony komórkowej.

1.1. (0–1)

Wyjaśnij, biorąc pod uwagę stężenia substancji po obydwu stronach błony komórkowej, na czym polega związek aktywnego transportu jonów sodu na zewnątrz komórki z transportem glukozy do wnętrza komórki.

1.2. (0–1)

Spośród wymienionych cząsteczek (A–D) zaznacz te, które są transportowane ze światła jelita do wnętrza komórek nabłonka jelita w sposób analogiczny do przedstawionego na schemacie.

  1. aminokwasy
  2. białka proste
  3. dwucukry
  4. kwasy tłuszczowe

Rozwiązanie

1.1. (0–1)

Rozwiązanie:

  • Aktywny transport jonów sodu poza komórkę powoduje powstawanie gradientu ich stężenia. Dla jego wyrównania jony sodu wnikają do wnętrza komórki (z pomocą przenośników), umożliwiając jednocześnie transport glukozy.
  • Transport cząsteczek glukozy do komórki wbrew gradientowi stężeń umożliwiają przenoszone wraz z glukozą jony Na+, przemieszczające się zgodnie z malejącym gradientem stężeń (do wnętrza komórki). Gradient stężeń jonów Na+ jest utrzymywany przez pompę sodowo – potasową (która działa wykorzystując energię uwalnianą podczas rozkładu ATP/pochodzącą z ATP).

Schemat punktowania:
1 pkt – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające związek między transportem jonów sodu a transportem glukozy
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub brak odpowiedzi

1.2. (0–1)

Rozwiązanie:
A.

Schemat punktowania:
1 pkt – za wybór odpowiedzi A
0 pkt – za wybór odpowiedzi niepoprawnej, wybór więcej niż jednej odpowiedzi, lub brak odpowiedzi