Biologia - Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8.
Na wykresach przedstawiono krzywe dysocjacji hemocyjaniny (w hemolimfie) i mioglobiny (w mięśniach tarki) mięczaka Cryptochiton.
8.1. (0–1)
Na podstawie wykresów określ kierunek dyfuzji tlenu – A lub B – pomiędzy hemolimfą a pracującymi mięśniami tarki mięczaka. Odpowiedź uzasadnij.
- hemolimfa → mięśnie tarki
- mięśnie tarki → hemolimfa
Uzasadnienie:
8.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego u owadów nie ma barwników oddechowych w hemolimfie.
Rozwiązanie
8.1. (0-1)
Rozwiązanie:
A.
Występująca w mięśniach tarki mioglobina, (przy ciśnieniu parcjalnym tlenu 20 mm Hg) ma większe powinowactwo do tlenu w porównaniu do hemocyjaniny (która występuje w hemolimfie), dlatego tlen będzie dyfundował/przechodził z hemolimfy do mięśni (tarki).
Schemat punktowania:
1 pkt – za wskazanie kierunku dyfuzji tlenu (A) i poprawne uzasadnienie odnoszące się
do różnic w powinowactwie do tlenu wymienionych barwników oddechowych
0 pkt – za wskazanie tylko kierunku dyfuzji (A) bez uzasadnienia, lub z błędnym
uzasadnieniem, lub nawet poprawne uzasadnienie bez wyboru A albo z wyborem B, lub brak odpowiedzi
8.2. (0–1)
Rozwiązanie:
- U owadów tlen jest transportowany bezpośrednio do komórek przez tchawki i dlatego barwniki oddechowe nie są tu potrzebne do transportu tlenu.
- Układ oddechowy owadów jest zbudowany z tchawek, które doprowadzają tlen bezpośrednio do komórek, dlatego barwniki oddechowe transportujące gazy oddechowe nie są potrzebne/układ krążenia nie bierze udziału w ich rozprowadzaniu.
Schemat punktowania:
1 pkt – za poprawne wyjaśnienie odnoszące się do budowy układu oddechowego
u owadów i jego roli w rozprowadzaniu tlenu w organizmie
0 pkt – za odpowiedź niepełną, która nie uwzględnia roli tchawek lub odpowiedź
niepoprawną, lub brak odpowiedzi
