Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14.
Na schemacie przedstawiono przemiany biochemiczne zachodzące w komórkach trzech różnych narządów biegacza podczas sprintu – bardzo intensywnego biegu na krótkich dystansach (do 400 m).
14.1. (0–1)
Wypisz ze schematu oznaczenie cyfrowe, które symbolizuje proces glikogenolizy, oraz wymień nazwy wszystkich narządów, w których ten proces zachodzi.
Glikogenoliza:
Narządy:
14.2 (0–2)
Na podstawie analizy schematu opisz, na czym polega różnica w przemianach mleczanu w komórkach wątroby i w komórkach mięśnia sercowego organizmu biegacza. W odpowiedzi odnieś się do obu narządów.
Rozwiązanie
14.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe podanie oznaczenia cyfrowego glikogenolizy wraz z prawidłowym
podaniem wszystkich trzech narządów, w których ten proces zachodzi.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
- Glikogenoliza – 1,
- Narządy – wątroba, mięsień, serce
14.2. (0–2)
Schemat punktowania
2 p. – za prawidłowe opisanie różnicy w przemianach mleczanu przez komórki wątroby
i przez komórki mięśnia sercowego uwzględniające produkt przekształcania mleczanu
oraz sposób jego wykorzystania w obu narządach, czyli powstanie odpowiednio:
glukozy w wątrobie – jako źródła energii do pracy innych komórek i pirogronianu w komórkach serca – jako substratu oddychania komórkowego tylko dla pracy serca.
1 p. – za prawidłowe opisanie różnicy w przemianach mleczanu tylko w komórkach wątroby
lub tylko w komórkach mięśnia sercowego uwzględniające produkt przekształcania
mleczanu oraz sposób jego wykorzystania.
lub za odniesienie się do komórek obu narządów uwzględniające jedynie produkty
przekształcania mleczanu bez sposobu ich wykorzystania
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
W komórkach wątroby – mleczan przekształcany jest początkowo w pirogronian, a następnie
w glukozę, która wraca do krwi i może być wykorzystywana, jako źródło energii (przez inne
komórki organizmu),
natomiast
w komórkach mięśnia sercowego – mleczan przekształcany jest tylko do pirogronianu, który
staje się substratem do oddychania w tych komórkach.
