Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15.
Cyjanki są związkami trującymi, których śladowe ilości mogą dostać się do organizmu. Działanie toksyczne cyjanków polega na blokowaniu oksydazy cytochromowej, która jest ostatnim ogniwem przenośników elektronów w łańcuchu oddechowym. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono, że już śladowe ilości jonów cyjankowych powodują wzrost stężenia jonów mleczanowych w osoczu krwi.
Wyjaśnij związek między działaniem cyjanków a wzrostem stężenia jonów mleczanowych we krwi człowieka.
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie związku pomiędzy działaniem cyjanków a wzrostem stężenia
jonów mleczanowych, uwzględniające wzrost intensywności oddychania beztlenowego fermentacji
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Cyjanki blokują łańcuch oddechowy, przez co zahamowane zostaje oddychanie tlenowe
i wtedy w (niektórych) komórkach zachodzą procesy oddychania beztlenowego fermentacji, której
produktem są jony mleczanowe (kwas mlekowy).
Uwagi od BiologHelp:
Schemat punktacji oraz przykładowa odpowiedź w oryginalnym brzmieniu są niezgodne z aktualnym nazewnictwem, dlatego wprowadzono stosowne poprawki. Obecnie termin "oddychanie beztlenowe" odnosi się do procesu, w którym organizm prowadzi oddychanie analogicznie do oddychania tlenowego, z udziałem łańcucha oddechowego, lecz końcowym akceptorem elektronów jest związek nieorganiczny inny niż tlen, np. siarczan (SO2–4) lub azotan (NO–3). Oddychanie beztlenowe występuje u niektórych bakterii i archeonów.
Z kolei obecność mleczanu lub alkoholu jako produktu ubocznego beztlenowych procesów pozyskiwania energii wskazuje, że mamy do czynienia z fermentacją. W przeciwieństwie do oddychania, w procesie fermentacji łańcuch transportu elektronów nie bierze udziału, a elektrony są przekazywane na związki organiczne w celu regeneracji NAD+ z NADH.
