Biologia - Matura Czerwiec 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 9.
Głównym azotowym produktem przemiany materii wydalanym przez żyjące w wodzie
kijanki żab i ropuch jest amoniak, a przez osobniki dorosłe – mocznik. Dorosłe żaby
szponiaste (Xenopus laevis), które po przeobrażeniu nadal żyją w wodzie, wydalają przede
wszystkim amoniak.
Przeprowadzono doświadczenie, w którym dorosłe osobniki żaby szponiastej umieszczono
w wilgotnym mchu, bez bezpośredniego dostępu do wody. Po kilku tygodniach obserwacji
i pomiarów stwierdzono w tkankach i we krwi tych żab wysokie stężenie mocznika.
Po ponownym umieszczeniu badanych osobników w wodzie stwierdzono, że wydaliły one
nadmiar mocznika, a głównym wydalanym produktem znów był amoniak.
Na podstawie: K. Schmidt-Nielsen, Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska, Warszawa 2008.
9.1. (0–1)
Oceń, czy przeprowadzony eksperyment odpowiada na poniższe pytania badawcze. Zaznacz T (tak), jeśli eksperyment odpowiada na postawione pytanie, albo N (nie), jeśli nie odpowiada.
1. | Czy dostępność wody wpływa na rodzaj wydalanego związku azotu u żab szponiastych? | T | N |
2. | Czy niedobór wody powoduje wzrost stężenia mocznika w tkankach żaby szponiastej? | T | N |
3. | Czy żaba szponiasta jest przystosowana do ciągłego przebywania w środowisku lądowym? | T | N |
9.2. (0–1)
Na podstawie wyników przeprowadzonego doświadczenia zaznacz właściwe dokończenie poniższego stwierdzenia, wybrane spośród A–D.
Osobniki dorosłe żaby szponiastej umieszczone eksperymentalnie w wilgotnym mchu gromadzą w tkankach wysokie stężenie mocznika, ponieważ
- mają nieograniczony dostęp do wody.
- ten związek nie rozpuszcza się w wodzie.
- dzięki temu wchłaniają wodę z otoczenia.
- dzięki temu stają się izoosmotyczne względem środowiska.
Rozwiązanie
9.1. (0-1)
Schemat punktowania
1 p. – za zaznaczenie wszystkich trzech prawidłowych odpowiedzi na pytania badawcze
przedstawione w tabeli.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – T, 2. – T, 3. – N
9.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne zaznaczenie dokończenia stwierdzenia wynikającego z przeprowadzonego
doświadczenia.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
C. / dzięki temu wchłaniają wodę z otoczenia.