Biologia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 12.
Kręgowce lądowe, w tym także człowiek, są przystosowane do oddychania tlenem atmosferycznym. Wymiana gazowa odbywa się u nich za pomocą płuc.
12.1 (0–1)
Wymień jedną cechę budowy płuc człowieka charakterystyczną wyłącznie dla ssaków.
12.2 (0–1)
Wyjaśnij, w jaki sposób oddycha płód człowieka, i podaj, kiedy płuca płodu wypełniają się powietrzem.
Rozwiązanie
12.1 (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za podanie prawidłowej cechy budowy płuc człowieka.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
- płuca zbudowane z pęcherzyków płucnych / budowa pęcherzykowa
- obecność opłucnej
12.2 (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wyjaśnienie sposobu wymiany gazowej u płodu uwzględniającego
udział łożyska w wymianie gazowej oraz stwierdzenie, że płuca wypełniają się
powietrzem podczas pierwszego kontaktu dziecka ze środowiskiem zewnętrznym.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Płód, rozwijając się wewnątrz owodni ma płuca wypełnione płynem i nie ma kontaktu z powietrzem atmosferycznym, a tlen otrzymuje poprzez łożysko bezpośrednio od matki, dzięki pępowinie. Płuca płodu wypełniają się powietrzem zaraz po porodzie / po pierwszym kontakcie dziecka ze środowiskiem zewnętrznym.
- Płód człowieka oddycha dzięki krążeniu płodowemu, tzn. krew płodu ulega utlenowaniu przepływając przez łożysko. Płuca płodu wypełniają się powietrzem zaraz po urodzeniu się dziecka / podczas pierwszego krzyku dziecka / podczas jego zachłyśnięcia się powietrzem.
