Biologia - Matura Lipiec 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 3.
W wielu komórkach zwierzęcych błona komórkowa stanowi zaledwie 2–5% powierzchni wszystkich błon cytoplazmatycznych, a 95–98% powierzchni przypada na błony wewnątrzkomórkowe. Metabolizm typów komórek przedstawionych w tabeli zachodzi w większości przy udziale ich błon wewnętrznych.
| Rodzaj błony | Udział procentowy błony w całkowitej powierzchni błon komórki | |
| komórki wątroby (hepatocyty) | komórki zewnątrzwydzielnicze trzustki | |
| błona komórkowa | 2 | 5 |
| błona siateczki śródplazmatycznej szorstkiej | 35 | 60 |
| błona siateczki śródplazmatycznej gładkiej | 16 | < 1 |
| błona aparatu Golgiego | 7 | 10 |
| zewnętrzna błona mitochondrialna | 7 | 4 |
| wewnętrzna błona mitochondrialna | 32 | 17 |
| inne | ok. 1 | ok. 3 |
3.1. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania – wybierz odpowiedź spośród A–B oraz odpowiedź spośród 1.–3.
Większy procentowy udział błon siateczki śródplazmatycznej gładkiej w całkowitej powierzchni błon komórki występuje w
| A. | komórkach wątroby, | ponieważ | 1. | zachodzą tam procesy związane z syntezą cholesterolu. |
| 2. | są one odpowiedzialne za wydzielanie hormonów. | |||
| B. | komórkach zewnątrzwydzielniczych trzustki, |
|||
| 3. | odpowiadają one za syntezę białek, które umożliwiają np. detoksykację. |
3.2. (0–1)
Na podstawie informacji z tabeli określ, które z przedstawionych komórek – komórki wątroby czy komórki trzustki – mają większą zdolność do syntezy ATP. Odpowiedź uzasadnij.
Rozwiązanie
3.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
A 1.
3.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za odpowiedź wskazującą komórki wątroby wraz z poprawnym uzasadnieniem
odnoszącym się dużego udziału powierzchni błony wewnętrznej mitochondrialnej w tych
komórkach oraz do znaczenia tej błony dla powstawania ATP.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
Komórki wątroby, ponieważ
- w tych komórkach większy udział niż w komórkach trzustki stanowią wewnętrzne błony mitochondrialne, na których zachodzi synteza ATP.
- na wewnętrznej błonie mitochondrium, która ma większy udział w komórkach wątroby,zachodzi fosforylacja oksydacyjna, w wyniku czego powstaje ATP (będące bezpośrednim źródłem energii wykorzystywanej w komórce).
- jest prawdopodobne, że jest więcej mitochondriów, a więc więcej wewnętrznych błon mitochondrialnych, na których zachodzi synteza ATP.
- hepatocyty – udział % wewnętrznej błony mitochondrialnej jest większy niż w przypadku trzustki, a na wewnętrznej błonie przebiega łańcuch oddechowy, w wyniku którego produkowane jest ATP.
