Biologia - Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 27.
Pole jest ekosystemem sztucznym, którego funkcjonowanie zależy od działalności człowieka. Na schemacie przedstawiono uproszczony model krążenia materii w ekosystemie pola. Przerywanymi liniami oznaczono działania człowieka, które wpływają na ten obieg.
| a) | Wymienionym w tabeli sposobom działalności człowieka, wpływającym na obieg materii w ekosystemie pola, przyporządkuj numery, którymi są oznaczone na schemacie. |
| Działalność człowieka | Numer |
|---|---|
| Siew lub sadzenie roślin uprawnych. | |
| Zbiór plonów. | |
| Nawożenie obornikiem. | |
| Nawożenie mineralne. | |
| Eliminowanie szkodników roślin. |
| b) | Wyjaśnij, dlaczego nawożenie gleby jest konieczne do utrzymania prawidłowego obiegu materii w ekosystemie pola, z którego człowiek zbiera plony. |
Rozwiązanie
| a) | (0−1) |
Poprawna odpowiedź:
| Działalność człowieka | Numer |
|---|---|
| Siew lub sadzenie roślin uprawnych. | 5 |
| Zbiór plonów. | 1 |
| Nawożenie obornikiem. | 3 |
| Nawożenie mineralne. | 4 |
| Eliminowanie szkodników roślin. | 2 |
1 p. – za poprawne przyporządkowanie wszystkich oznaczeń ze schematu (numery 1–5) do sposobów działalności człowieka
0 p. – za odpowiedź niepełną lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi
| b) | (0−1) |
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
- Pierwiastki/związki nieorganiczne, które zostały pobrane z gleby przez rośliny uprawne, są zabierane z pola wraz z plonami i nie wracają do obiegu, dlatego trzeba je uzupełniać.
- Człowiek, zbierając plony z pola, powoduje, że na polach pozostaje niewielka ilość materii organicznej, która może zostać rozłożona i pierwiastki mogą wrócić do obiegu, dlatego nawożenie gleby jest konieczne, gdyż zapobiega wyjaławianiu gleby.
- Obieg materii na polu nie jest zamknięty, ponieważ człowiek, zbierając plony z pola, zmniejsza ilość martwej materii organicznej, którą rozkładają destruenci i tym samym, zmniejsza ilość materii wracającej do obiegu, dlatego trzeba ją stale uzupełniać.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające efekt zbioru plonów, czyli zmniejszenie ilości materii wracającej do obiegu lub otwarty obieg materii
0 p. – za odpowiedź nieuwzględniającą obiegu materii lub niepełną, np. odnoszącą się tylko do pobierania związków mineralnych przez rośliny, lub odpowiedź merytorycznie niepoprawną, lub brak odpowiedzi
