Biologia - Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28.
U kotów jedna para alleli (B i b) warunkująca barwę sierści jest sprzężona z płcią. Ruda barwa sierści jest warunkowana przez allel B (XB), natomiast barwa czarna – przez allel b (Xb). Osobniki heterozygotyczne mają barwę szylkretową (część włosów jest czarnych, część – rudych).
| a) | Ustal, jaką barwę sierści miał samiec, jeżeli wśród jego potomstwa z rudą samicą jedno kocię było szylkretowe, a troje kociąt było rudych. Zapisz genotyp i fenotyp tego samca. |
Genotyp samca
Fenotyp samca
| b) | Podaj płeć rudych kociąt w tym miocie. |
| c) | Wyjaśnij, dlaczego wśród potomstwa tych kotów nie pojawią się szylkretowe samce. |
Rozwiązanie
Poprawna odpowiedź:
genotyp samca: Xb Y
fenotyp samca: czarny
1 p. – za poprawne ustalenie i zapisanie genotypu, zgodnie z podanym zapisem cechy sprzężonej z płcią, oraz podanie fenotypu samca z pokolenia rodzicielskiego
0 p. – za odpowiedź niepełną, np. podanie tylko genotypu lub tylko fenotypu samca z pokolenia rodzicielskiego, lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi
Poprawna odpowiedź:
płeć kociąt – samce
1 p. – za poprawne podanie płci rudych kociąt
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub brak odpowiedzi
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
- Szylkretowa barwa sierści wymaga obecności obu alleli B i b, które mogą pojawić się jednocześnie tylko u samic, ponieważ samce wraz z jednym chromosomem X otrzymują tylko jeden z tych alleli.
- Szylkretowa barwa sierści występuje tylko u heterozygot, a samce nie mogą być heterozygotami pod względem tego allelu, ponieważ mają tylko jeden chromosom X/ponieważ na ich chromosomie Y nie ma allelu warunkującego tę cechę.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie braku wśród potomstwa szylkretowych samców uwzględniające sposób dziedziczenia cech sprzężonych z płcią
0 p. – za odpowiedź ogólną, która nie uwzględnia sposobu dziedziczenia cech sprzężonych z płcią lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi
