Biologia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16.
Zwierzęta, w zależności od wielkości i środowiska, w jakim żyją, przeprowadzają wymianę gazową całą powierzchnią ciała lub przez wyspecjalizowane narządy wymiany gazowej. Na rysunku przedstawiono w uproszczeniu fragment układu oddechowego owada.
| a) | Podaj nazwy elementów przedstawionego narządu wymiany gazowej, oznaczonych na rysunku cyframi 1 i 2. |
| b) | Wykaż związek między budową i funkcjonowaniem układu oddechowego owadów a brakiem barwników oddechowych w ich hemolimfie. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie nazw elementów wskazanych na rysunku.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
1 – tchawka, 2 – przetchlinka
Uwaga:
Nie uznaje się w punkcie 1. nazwy „tracheole”.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wykazanie związku braku barwników oddechowych w hemolimfie
z budową i funkcjonowaniem układu oddechowego owadów, uwzględniające transport
gazów oddechowych bezpośrednio do komórek (i z komórek) ciała za pomocą systemu
rozgałęzionych rurek.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- W hemolimfie owadów nie są potrzebne barwniki oddechowe, ponieważ transport gazów oddechowych bezpośrednio do komórek (i z komórek) odbywa się systemem rozgałęzionych tchawek / rurek.
- Układ oddechowy owadów zbudowany jest z systemu rozgałęziających się w ciele rurek, dlatego za ich pośrednictwem możliwy jest transport gazów oddechowych bezpośrednio do komórek (i z komórek) ciała (a więc nie musi tej funkcji pełnić układ krwionośny).
Uwaga:
Udzielona odpowiedź musi odnosić się zarówno do budowy (system rozgałęzionych rurek), jak i funkcjonowania (transport gazów oddechowych bezpośrednio do komórek ciała) układu oddechowego owadów.
