Biologia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22.
Toksyna botulinowa, wytwarzana przez bakterie jadu kiełbasianego, znalazła w ostatnich
latach zastosowanie w kosmetyce − do redukcji zmarszczek mimicznych, powstających
na skutek nawykowego kurczenia niektórych mięśni twarzy. Toksynę wstrzykuje się
w miejsca szczególnie podatne na tworzenie się zmarszczek. Działanie jej polega
na fragmentacji białka SNAP-25, które jest niezbędne do uwolnienia neuroprzekaźnika acetylocholiny.
Na rysunku przedstawiającym prawidłowo działającą synapsę nerwowo–mięśniową
numerami 1–4 oznaczono miejsca, w których możliwe jest zahamowanie funkcjonowania tej
synapsy przez różne rodzaje toksyn.
| a) | Wypisz z rysunku numer oznaczający miejsce, w którym blokowane jest działanie synapsy przez toksynę botulinową. |
| b) | Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego po wstrzyknięciu toksyny botulinowej uzyskuje się redukcję zmarszczek mimicznych. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za rozpoznanie właściwego elementu budowy synapsy blokowanego przez toksynę
botulinową.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
numer 2.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające wpływ toksyny botulinowej na działanie
synapsy wg schematu wyjaśniania: brak wydzielania neuroprzekaźnika
(acetylocholiny) => brak przekazywania informacji przez synapsę / brak generowania
impulsu => brak skurczu mięśni mimicznych.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Redukcja zmarszczek mimicznych spowodowana jest tym, że toksyna botulinowa:
- uniemożliwia uwolnienie acetylocholiny, a więc informacja nie jest przekazywana przez synapsę (nerwowo-mięśniową) / impuls nerwowy nie jest generowany w błonie postsynaptycznej i w efekcie mięśnie mimiczne są rozluźnione.
- uniemożliwia uwolnienie acetylocholiny i dlatego blokuje przekazywanie impulsu nerwowego z zakończeń neuronów (ruchowych) do mięśni mimicznych, i w efekcie nie może dojść do ich skurczu.
