Biologia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24.

Kategoria: Układ hormonalny Typ: Podaj/wymień Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Osmolalność opisuje liczbę moli substancji osmotycznie czynnych rozpuszczonych w 1 litrze rozpuszczalnika (wody). W utrzymaniu równowagi wodno-jonowej organizmu bierze udział m.in. ADH – hormon antydiuretyczny (wazopresyna).

a)Podaj nazwę gruczołu wydzielania wewnętrznego, w którym magazynowany jest ADH.
b)Wyjaśnij, na czym polega rola ADH w utrzymaniu stałej osmolalności osocza.

Rozwiązanie

a)
(0–1)

Schemat punktowania

1 p. – za podanie prawidłowej nazwy gruczołu (przysadka mózgowa).
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

przysadka mózgowa / przysadka / tylny płat przysadki mózgowej

b)
(0–1)

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające: wydzielanie ADH → zwiększenie resorpcji wody w nerkach → spadek osmolalności osocza.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Przykładowe odpowiedzi

  • Wydzielanie ADH powoduje wzrost przepuszczalności ścian kanalików nerkowych dla wody, czego konsekwencją jest jej zwrotne wchłanianie do krwi i w efekcie spadek osmolalności osocza.
  • ADH zwiększa resorpcję wody w nerkach, co powoduje spadek ciśnienia osmotycznego osocza.

Uwaga
Uznaje się pojęcie pokrewne „osmolarność” zamiast „osmolalność”.