Biologia - Matura Maj 2018, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 27.
DDT (dichlorodifenylotrichloroetan), który stosowano w walce z owadami w latach
40.–60. ubiegłego wieku, jest substancją bardzo trwałą, a produkty jego rozpadu, które mają
podobne właściwości, np. DDD (dichlorodifenylodichloroetan), są jeszcze bardziej trwałe.
Te substancje odkładają się w tkance tłuszczowej zwierząt. Obecnie DDT stosowane jest
głównie na terenie występowania malarii. DDT nie jest szkodliwy dla człowieka w dawkach
stosowanych przy opryskach przeciw owadom. Jednak długotrwałe jego działanie
na organizm ludzki może skutkować obniżoną płodnością, np. mniejszą żywotnością
plemników albo większą częstością poronień.
Na schemacie przedstawiono piramidę biomasy w jeziorze, w którym w latach 50.
XX wieku do zwalczania larw komarów stosowano DDD.
| a) | Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania. |
Stężenie DDD było największe w ciałach
- roślin wodnych.
- ryb drapieżnych.
- ptaków drapieżnych.
- ryb roślinożernych.
| b) | Na podstawie przedstawionych informacji wyjaśnij, dlaczego stosowanie DDT do zwalczania malarii, oprócz korzyści wynikających ze zmniejszenia śmiertelności z powodu tej choroby, może być groźne dla zdrowia człowieka. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za zaznaczenie poprawnego dokończenia zdania dotyczącego stężenia DDD w ciałach
organizmów ekosystemu jeziora.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
C.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie zagrożenia dla zdrowia człowieka wynikającego
ze stosowania DDT, uwzględniające miejsce człowieka w łańcuchach pokarmowych
i kumulowanie się DDT w tkance tłuszczowej zwierząt.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Stosowanie DDT może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, ponieważ:
- człowiek zajmuje najwyższy poziom piramidy troficznej i w jego organizmie kumuluje się DDT zgromadzony w tkankach organizmów z niższych poziomów troficznych.
- DDT jest substancją o wysokiej trwałości i długotrwała ekspozycja na ten związek powoduje kumulowanie się go w organizmie, co może powodować choroby człowieka.
