Biologia - Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8.
Na rysunku przedstawiono polipa stułbi zielonej (Chlorohydra viridissima), która jest przedstawicielem typu parzydełkowców (Cnidaria).
8.1. (0–2)
Określ dwa sposoby rozmnażania się stułbi zielonej. Odpowiedzi uzasadnij, odnosząc się do cech jej budowy widocznych na rysunku.
8.2. (0–2)
Określ, które stwierdzenia dotyczące polipów parzydełkowców są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| 1. | Ciało polipa jest zbudowane z warstwy ektodermy i z warstwy endodermy. | P | F |
| 2. | Otwór gębowy polipa pełni zarazem funkcję otworu odbytowego i wydalniczego. | P | F |
| 3. | Komórki parzydełkowe u polipów są zlokalizowane w endodermie. | P | F |
Rozwiązanie
8.1. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za wskazanie rozmnażania płciowego wraz poprawnym z uzasadnieniem
odnoszącym się do obecności gonad
ORAZ
za wskazanie rozmnażania
bezpłciowego wraz z uzasadnieniem odwołującym się do obecności pąka.
1 pkt – za wskazanie tylko rozmnażania płciowego wraz z poprawnym uzasadnieniem
odnoszącym się do obecności gonad
ALBO
tylko za wskazanie rozmnażania
bezpłciowego wraz z uzasadnieniem odwołującym się do obecności pąka.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
- Rozmnażanie płciowe, o czym świadczy obecność u stułbi zielonej gonad (męskiej i żeńskiej).
- Rozmnażanie bezpłciowe (przez pączkowanie), ponieważ widać tworzący się pąk na polipie stułbi zielonej.
Uwaga:
Uznaje się odpowiedzi „rozmnażanie wegetatywne” oraz „pączkowanie” w odniesieniu do
rozmnażania bezpłciowego.
8.2. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za poprawną ocenę trzech stwierdzeń.
1 pkt – za poprawną ocenę dwóch stwierdzeń.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – P, 3. – F.
Uwagi od BiologHelp:
Zdanie nr 2 jest moim zdaniem trudne do formalnej oceny. Trudno mówić o funkcji otworu wydalniczego, skoro parzydełkowce nie posiadają układu wydalniczego, a usuwanie zbędnych produktów przemiany materii zachodzi całą powierzchnią ciała. W niektórych opracowaniach możemy jednak znaleźć informację, jakoby zbędne produkty przemiany materii były usuwane do jamy gastralnej i stamtąd usuwane wraz z resztkami pokarmowymi. Rzeczywiście, usuwanie zbędnych produktów przemiany materii odbywa się również (choć nie wyłącznie) przez powierzchnię wewnętrzną do jamy gastralnej, gdzie mogą się one gromadzić do czasu wydalenia wraz z resztkami pokarmowymi. W tym kontekście otwór gębowy, przez który wydalane są zbędne produkty przemiany materii, można określić jako pełniący funkcję otworu wydalniczego.
