Zadania maturalne z biologii

Zadania autorskie BiologHelp 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 8. (1 pkt)

Parzydełkowce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Często spotykanym w wodach Bałtyku parzydełkowcem należącym do krążkopławów jest Chełbia modra (Aurelia aurita). Powszechnie znana jest postać meduzy tego gatunku. Podobnie jak w przypadku innych krążkopławów, również w przypadku tego organizmu występuje przemiana pokoleń w formie metagenezy - naprzemiennego występowania pokolenia rozmnażającego się płciowo i pokolenia rozmnażającego się bezpłciowo. W przypadku chełbi występuje osiadła forma polipa oraz wolnopływająca forma meduzy. Polipy powstają najczęściej poprzez rozwój formy larwalnej - planuli lub przez pączkowanie z już istniejących polipów. Meduzy natomiast powstają poprzez oddzielenie się od dojrzałych polipów w procesie ich strobilizacji. Tylko meduzy są zdolne do wytwarzania plemników i komórek jajowych, które uwalniają do toni wodnej. Na poniższym schemacie przedstawiono cykl rozwojowy chełbi modrej z przemianą pokoleń.

8.1 (0-1)

Podkreśl, spośród niżej wymienionych, wszystkie charakterystyczne cechy budowy form dorosłych parzydełkowców.

obecność jamy gastralnej
ciało zbudowane z 2 warstw komórek
dwuboczna symetria ciała
drożny przewód pokarmowy
obecność parzydełek
orzęsiona powierzchnia ciała
obecność prostych skrzeli

8.2 (0-2)

Rozstrzygnij, które pokolenie chełbi - polip czy meduza - jest zdolne do rozmnażania płciowego oraz określ, do jakiego typu zapłodnienia dochodzi w przypadku tego gatunku - zewnętrznego czy wewnętrznego. Dokończ poniższe zdania podając uzasadnienie swoich odpowiedzi.

Pokoleniem chełbi modrej zdolnym do rozmnażania płciowego jest , o czym świadczy

W trakcie rozmnażania płciowego chełbi modrej dochodzi do zapłodnienia , o czym świadczy

Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8. (4 pkt)

Parzydełkowce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunku przedstawiono polipa stułbi zielonej (Chlorohydra viridissima), która jest przedstawicielem typu parzydełkowców (Cnidaria).

Na podstawie: Cz. Błaszak (red.), Zoologia. Bezkręgowce, Warszawa 2014.

8.1. (0–2)

Określ dwa sposoby rozmnażania się stułbi zielonej. Odpowiedzi uzasadnij, odnosząc się do cech jej budowy widocznych na rysunku.

8.2. (0–2)

Określ, które stwierdzenia dotyczące polipów parzydełkowców są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.


1.	Ciało polipa jest zbudowane z warstwy ektodermy i z warstwy endodermy.	P	F
2.	Otwór gębowy polipa pełni zarazem funkcję otworu odbytowego i wydalniczego.	P	F
3.	Komórki parzydełkowe u polipów są zlokalizowane w endodermie.	P	F

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (3 pkt)

Parzydełkowce Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Parzydełkowce są wodnymi dwuwarstwowymi zwierzętami tkankowymi. Dorosłe postaci (polip i meduza) mają zróżnicowane rozmiary – od rozmiarów kilkumilimetrowych do kilkumetrowych. Zwierzęta te nie mają układu krwionośnego, wydalniczego ani oddechowego. Poniżej przedstawiono schemat budowy mikroskopowej fragmentu ściany ciała stułbi – przedstawiciela parzydełkowców.

a)	Określ, którą cyfrą – 1 czy 2 – oznaczono na schemacie epidermę (ektodermę). Odpowiedź uzasadnij.

b)	Podaj nazwy dwóch etapów trawienia pokarmu i określ ich lokalizację w organizmie parzydełkowców.

Nazwa etapu I: Lokalizacja:
Nazwa etapu II: Lokalizacja:

c)	Wyjaśnij, dlaczego parzydełkowce, nawet te o dużych rozmiarach ciała, nie mają narządów służących do wymiany gazowej.

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Parzydełkowce Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono narząd występujący na brzegach dzwonu meduz parzydełkowców (w liczbie 4–16).

a)	Podaj funkcję, jaką pełni ten narząd u meduzy parzydełkowca.

b)	Podaj nazwę części ucha wewnętrznego człowieka, w której występuje struktura o podobnej funkcji i zasadzie działania.

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Parzydełkowce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na rysunku przedstawiono cykl życiowy jednego z krążkopławów.

Korzystając z rysunku, dokonaj korekty poniższych zdań, wykreślając w każdym z nich określenie nieprawdziwe.

Meduzy rozmnażają się płciowo / bezpłciowo.
Zapłodnienie u przedstawionego krążkopława jest zewnętrzne / wewnętrzne.
W cyklu życiowym krążkopławów oba pokolenia – meduza i polip – są haploidalne / diploidalne.

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 12. (2 pkt)

Parzydełkowce Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Parzydełkowce mogą występować w postaci osiadłych polipów lub swobodnie unoszących się w wodzie meduz. Obie postacie są promieniście symetryczne. Polip ma kształt cylindryczny, a meduza – dzwonowaty. U polipa otwór gębowy znajduje się na górze ciała, a u meduzy od spodu. Ściana ciała tych zwierząt jest zbudowana z dwóch warstw tkanki nabłonkowej: ektodermy (epidermy) i endodermy (gastrodermy) oraz występującej między nimi, cieńszej u polipa, niekomórkowej mezoglei. Wnętrze ciała stanowi jama gastralna.

Na podstawie tekstu skonstruuj i wypełnij tabelę porównującą budowę polipa i meduzy. Uwzględnij cztery cechy.