Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 107.

Kategoria: Ekologia Typ: Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na podstawie obserwacji przeprowadzonych w lasach dębowych w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych pod koniec lat 90. XX w. stwierdzono, że istnieje związek między występującym co 3–4 lata wysypem żołędzi a gwałtownym wzrostem liczebności populacji myszaków leśnych, żywiących się chętnie żołędziami, a także poczwarkami brudnicy nieparki żerującej na liściach dębu, jak również wzrostem liczby jeleni i kleszczy. Zaobserwowano również, dwa lata po wysypie żołędzi, zwiększoną zachorowalność na boreliozę wśród mieszkających w okolicy ludzi.

Na podstawie: E.P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin, Biologia, Warszawa 2014, s. 1175.
a)Opisz, w jaki sposób myszaki leśne wpływają na wzrost plonu żołędzi.
b)Wyjaśnij związek między wysypem żołędzi a zwiększoną zachorowalnością ludzi na boreliozę.
c)Przedstaw na schemacie sieć zależności pokarmowych uwzględniającą wszystkie wymienione w tekście organizmy eukariotyczne ekosystemu leśnego.

 

 

 

 

 

 

Rozwiązanie

Przykłady poprawnych odpowiedzi

a)
(0-1)
Myszaki zjadają poczwarki brudnicy nieparki, która niszczy liście dębu. Silniejsze ulistnienie powoduje, że dąb gromadzi więcej asymilatów (jest w lepszej kondycji), czego rezultatem jest wytwarzanie większej liczby żołędzi (owoców).

b)
(0-1)
Wysyp żołędzi przyczynia się do wzrostu liczebności żywiących się żołędziami jeleni oraz myszaków leśnych, będących żywicielami kleszczy. Najczęściej myszaki są rezerwuarem krętków boreliozy, którymi zakażają się kleszcze i przenoszą je na człowieka.

c)
(0-1)

Wskazówki

a)
Zwróć uwagę na opisaną w tekście rolę myszaków leśnych w ekosystemie. Zauważ, że są one nie tylko konsumentami I, ale i II rzędu. Zastanów się, jak myszaki mogą wpływać na plon żołędzi, zjadając poczwarki brudnicy nieparki. Ustal, czy żywiąc się żołędziami, mają one jakikolwiek wpływ na ilość wytwarzanych owoców.

b)
Przypomnij sobie, w jaki sposób człowiek zakaża się boreliozą. Na podstawie tekstu ustal, które zwierzęta mogą być żywicielami kleszczy i mogą stanowić rezerwuar krętków boreliozy. Jaki dostrzegasz związek między zwiększonym plonem żołędzi a liczbą przenoszących krętki boreliozy kleszczy?

c)
Z tekstu wypisz wszystkie wymienione w ekosystemie lasu organizmy eukariotyczne. Następnie ustal, który organizm jest producentem i umieść go jako pierwszego w sieci zależności pokarmowych. Następnie określ, jakie rodzaje zależności pokarmowych występują między pozostałymi organizmami i zilustruj je przy pomocy strzałek.