1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 53.

Kategoria: Fizjologia roślin Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

System korzeniowy roślin znajduje się w warunkach naturalnych w środowisku uwodnionym i przewietrzanym. Stałe pobieranie jonów z podłoża przez korzenie powoduje niedobór składników mineralnych dostępnych dla roślin, który może być uzupełniany przez nawożenie. Sole wprowadzone do podłoża, z których kation jest pobierany w innym stopniu niż anion, powodują zmianę pH środowiska. Można je wobec tego podzielić na sole fizjologicznie kwaśne, zasadowe lub obojętne. Składniki mineralne mogą być pobierane nie tylko przez korzenie, lecz również w bardzo ograniczonym stopniu przez liście, głównie przez otwarte szparki. Na wykresie przedstawiono wpływ pH gleby na dostępność makroelementów w podłożu. Różna grubość zamalowanego obszaru oznacza różną dostępność pierwiastków.

Na podstawie: Fizjologia roślin, red. J. Kopcewicz, S. Lewak, Warszawa 2002, s. 264–268.
a)Na podstawie powyższych informacji podaj, jaki rodzaj soli należy zastosować, aby przy słabo zasadowym pH gleby spowodować dobrą przyswajalność wszystkich makroelementów. Odpowiedź uzasadnij.
b)Na podstawie analizy wykresu wyjaśnij, dlaczego kwaśne opady (o pH niższym od 5,2) stanowią zagrożenie dla roślin.
c)Zaznacz, który ze związków chemicznych może być najłatwiej pobieranym, bezpośrednio przez liście, źródłem makroelementu dla rośliny.
  1. SO2
  2. (NH4)2SO4
  3. NaNO3
  4. KCl
d)Wymień cechę budowy liścia, która utrudnia pobieranie składników mineralnych przez blaszkę liściową. Odpowiedź uzasadnij.

Rozwiązanie

Przykłady poprawnych odpowiedzi

a)
(0-1)

Przy słabo zasadowym pH gleby należy zastosować sól fizjologicznie kwaśną, gdyż wszystkie makroelementy są dobrze przyswajalne w słabo kwasowym środowisku.

b)
(0-1)

Kwaśne opady zmieniają pH gleby. Przy niskim pH zmniejsza się przyswajalność wszystkich makroelementów, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania roślin, a ich niedobór prowadzi do obumierania roślin.

c)
(0-1)

A

d)
(0-1)

Pokrycie epidermy kutykulą. Kutykula stanowi jednolitą warstwę pokrywającą epidermę liścia z przerwami na aparaty szparkowe. Taka powłoka chroni przed utratą wody, a zarazem utrudnia pobieranie soli mineralnych rozpuszczonych w wodzie całą powierzchnią liścia.

Wskazówki

a)
Przypomnij sobie skalę pH. Zwróć uwagę, że pH słabo zasadowego roztworu mieści się w przedziale 8–10. Odczytaj z wykresu jaka jest przyswajalność przedstawionych makroelementów przy pH = 7, a następnie przeanalizuj wykres i zastanów się, jaki wpływ na przyswajalność makroelementów będzie miało zwiększenie zasadowości lub zwiększenie kwasowości. Pamiętaj, aby uwzględnić dobrą przyswajalność wszystkich przedstawionych na wykresie makroelementów.

b)
Wpływ kwaśnych deszczy na roślinność jest różnoraki, ale Twoja odpowiedź powinna odnosić się jedynie do informacji zawartych na wykresie. Zwróć uwagę, że kwaśne deszcze wpływają na odczyn gleby, zakwaszając ją. Odczytaj z wykresu, jak zmienia się przyswajalność wszystkich makroelementów wraz ze wzrostem kwasowości podłoża. Przypomnij sobie, że roślinom do odżywiania się niezbędne są nie tylko woda i dwutlenek węgla. Zastanów się, jaki skutek spowoduje brak któregokolwiek z tych czynników.

c)
Przypomnij sobie budowę anatomiczną liścia. Przeanalizuj wszystkie odpowiedzi i zastanów się, w jakim stanie skupienia występują w przyrodzie wymienione substancje. Która z nich może wnikać do liścia na zasadzie dyfuzji przez otwarte aparaty szparkowe, a które muszą być rozpuszczone w wodzie.

d)
Przypomnij sobie budowę anatomiczną liścia. Czym pokryta jest skórka liścia? Jaka jest budowa i funkcja tej struktury? Zastanów się, jak wpływa ona na przenikanie wody przez powierzchnię liścia, oraz jakie to może mieć znaczenie w przypadku opryskiwania liści wodnym roztworem składników mineralnych.