Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 92.
Kategoria:
Dziedziczenie
Typ:
Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)
Podaj i uzasadnij/wyjaśnij
Daltonizm uwarunkowany jest recesywnym allelem (d), leżącym w chromosomie X.
Prawidłowy allel dominujący jest oznaczany jako (D).
Na schemacie przedstawiono dziedziczenie daltonizmu w pewnej rodzinie.
a) | Zapisz genotyp mężczyzny oznaczonego na schemacie cyfrą 1 i określ, czy jest on daltonistą. Odpowiedź uzasadnij. |
b) | Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń dotyczących dziedziczenia daltonizmu. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli. |
Lp. | Informacja | Prawda | Fałsz |
---|---|---|---|
1. | Mężczyzna daltonista przekazuje allel d tylko córkom, a kobieta nosicielka – tylko synom. | ||
2. | Jeśli kobieta jest nosicielką daltonizmu, to każdy jej syn będzie daltonistą, niezależnie od genotypu ojca. | ||
3. | Możliwość wystąpienia choroby u córki kobiety będącej nosicielką daltonizmu zależy od tego, czy jej ojciec jest daltonistą. |
Rozwiązanie
a)
(0-1)
Genotyp mężczyzny 1.: XdY, jest on daltonistą.
Uzasadnienie: Mężczyzna oznaczony numerem 1 jest daltonistą, ponieważ jego córka jest nosicielką, a więc swój 1 allel d musiała odziedziczyć po ojcu, gdyż jej matka takiego allelu
nie posiadała.
b)
(0-1)
1. F; 2. F; 3. P
1. F; 2. F; 3. P
Wskazówki
a)
Daltonizm jest chorobą sprzężoną z płcią, więc mężczyźni mają tylko 1 allel D lub d,
natomiast kobiety w genotypie mają 2 allele, kobieta heterozygotyczna jest nosicielką
daltonizmu.
Na podstawie analizy schematu i legendy sprawdź, czy córka badanego mężczyzny jest nosicielką. Ponieważ jej matka jest zdrowa i nie jest nosicielką, więc córka może odziedziczyć allel warunkujący chorobę tylko po ojcu. Na tej podstawie możesz określić, czy mężczyzna oznaczony numerem 1 jest daltonistą i zapisać jego genotyp.
Na podstawie analizy schematu i legendy sprawdź, czy córka badanego mężczyzny jest nosicielką. Ponieważ jej matka jest zdrowa i nie jest nosicielką, więc córka może odziedziczyć allel warunkujący chorobę tylko po ojcu. Na tej podstawie możesz określić, czy mężczyzna oznaczony numerem 1 jest daltonistą i zapisać jego genotyp.
b)
Z tekstu do zadania odczytaj, w którym chromosomie znajduje się allel d. Przypomnij sobie,
jakie chromosomy płci mają kobiety, a jakie mężczyźni. Pamiętaj, że mężczyźni dziedziczą
chromosom X tylko po matce, a kobiety – po matce i po ojcu.