Biologia - Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21.
Poniżej podano pewne informacje dotyczące powstawania klasycznego odruchu warunkowego:
- Widok, zapach i smak pokarmu zjadanego przez psa powoduje wydzielanie śliny.
- Inne bodźce (obojętne), np. dźwięk dzwonka bez połączenia z podawaniem pokarmu, nie powodują wydzielania śliny u psa.
- Włączenie dzwonka i jednoczesne podawanie pokarmu powoduje wydzielanie śliny.
- Po wytworzeniu odruchu, dźwięk dzwonka bez podania pokarmu powoduje wydzielanie śliny.
a) | Wyjaśnij, czy jednorazowe włączenie dzwonka i podanie pokarmu (pkt 3) doprowadzi do powstania odruchu warunkowego. |
b) | Wyjaśnij, na czym polega wytworzenie klasycznego odruchu warunkowego. |
Rozwiązanie
1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające wielokrotne powtarzanie czynności
Przykład poprawnej odpowiedzi
Jednorazowe włączenie bodźca pierwotnie obojętnego nie doprowadzi do powstania odruchu warunkowego, ponieważ do jego wytworzenia konieczne jest wielokrotne powtarzanie działania bodźca.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające skojarzenie bodźca obojętnego z bodźcem
bezwarunkowym i stwierdzenie, że bodziec obojętny wyzwala reakcję odruchową
lub
wyjaśnienie uwzględniające powstanie odpowiedniego połączenia nerwowego
w ośrodkowym układzie nerwowym, które wyzwala rekcję na bodziec pierwotnie
obojętny
Przykład poprawnej odpowiedzi:
- W klasycznym odruchu warunkowym bodziec pierwotnie obojętny ulega wzmocnieniu i staje się bodźcem wyzwalającym reakcję odruchową.
- Wytworzenie klasycznego odruchu warunkowego polega na skojarzeniu bodźca pierwotnie obojętnego z bodźcem bezwarunkowym w wyniku wielokrotnego powtarzania czynności.