Biologia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 19.
Przykładem rośliny pasożytniczej jest kanianka pospolita (Cuscuta europaea). Jest to roślina jednoroczna, o czerwonawych, bezzieleniowych, bezlistnych pędach do 1 m długości. Ta roślina owija się wokół rośliny żywicielskiej, z której czerpie wodę i substancje organiczne za pomocą ssawek wyrastających z łodygi. Ssawki wrastają do wiązek przewodzących rośliny żywicielskiej. Korzenie zanikają po wykiełkowaniu rośliny. Kanianka pospolita ma różowe kwiaty obupłciowe, zebrane w pęczki. Owocem jest torebka, a jej nasiona są zdolne do kiełkowania nawet po 30 latach.
Na podstawie: P. Jedynak, Roślinne bestie, „Wiedza i Życie”, czerwiec 2011.
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykaż, że kanianka jest rośliną pasożytniczą. Odpowiedź uzasadnij, wymieniając po jednej cesze budowy kanianki jako rośliny i jako pasożyta.
- Kanianka jest rośliną, ponieważ:
- Kanianka jest pasożytem, ponieważ:
Rozwiązanie
Schemat punktowania
2 p. – za prawidłowe wykazanie, że kanianka jest rośliną pasożytniczą, polegające na podaniu
na podstawie tekstu jednej cechy budowy kanianki jako rośliny i jednej cechy budowy
kanianki jako pasożyta.
1 p. – za uzasadnienie polegające na podaniu na podstawie tekstu tylko jednej cechy budowy
kanianki jako rośliny lub tylko jednej cechy budowy kanianki jako pasożyta.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
Kanianka jest rośliną, ponieważ:
- ma organy roślinne takie jak pęd / korzenie / (barwn, obupłciowe) kwiaty,
- wykształca: owoce / nasiona.
Kanianka jest pasożytem, ponieważ:
- ma bezzieleniowe łodygi pozbawione liści,
- nie ma chlorofilu,
- ma haustoria / ssawki (za pomocą których pobiera z rośliny żywicielskiej wszystkie związki chemiczne niezbędne do życia).
