Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 98.
Epidermolysis bullosa (EB) to rzadka choroba genetyczna, charakteryzująca się
powstawaniem pęcherzy na skórze. Stwierdzono, że chorobę tę warunkują mutacje dotyczące
kilku genów zlokalizowanych w różnych chromosomach. Mogą one odpowiadać
za recesywny lub dominujący typ dziedziczenia choroby.
Na schemacie przedstawiono drzewo rodowe pewnej rodziny, u której doszło do mutacji
pojedynczego genu.
Uzasadnij, że dziedziczenie tej choroby nie jest sprzężone z płcią i że w tym przypadku allel choroby jest recesywny.
Rozwiązanie
Przykład poprawnej odpowiedzi
Gdyby allel choroby był dominujący, to chora osoba nie mogłaby być dzieckiem zdrowych rodziców, a gdyby była powodowana recesywnym allelem sprzężonym z płcią, to chora córka nie mogłaby mieć zdrowego ojca.
Wskazówki
Cechy (w tym choroby genetyczne) dziedziczą się wraz z płcią wówczas, gdy zmutowany allel, warunkujący wystąpienie choroby, znajduje się w chromosomie X. Zwróć uwagę, że chory mężczyzna ma wyłącznie 1 allel (zmutowany), gdyż ma pojedynczy chromosom X. Niezależnie od tego, czy zmutowany allel jest dominujący, czy recesywny, u mężczyzny zawsze się ujawni. Przypomnij sobie, które chromosomy płci potomstwa pochodzą od ojca, a które od matki. Przeanalizuj schemat i zastanów się, czy możliwe jest, aby w przypadku choroby sprzężonej z płcią, warunkowanej allelem dominującym, para zdrowych rodziców mogła mieć chorego syna oraz córkę.
