Biologia - Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 2.
Na poniższym rysunku przedstawiono jeden z etapów translacji. Literami: E, P i A zaznaczono trzy miejsca funkcyjne rybosomu.
2.1. (0–1)
Podaj nazwę aminokwasu oznaczonego na rysunku literą X.
Nazwa aminokwasu:
2.2. (0–1)
Oceń czy poniższe stwierdzenia dotyczące rybosomów w komórkach eukariotycznych są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| 1. | Funkcjonalny rybosom w komórce eukariotycznej składa się z dwóch podjednostek: małej i dużej, które są zbudowane z białek i rRNA. | P | F |
| 2. | Wszystkie rybosomy w komórce eukariotycznej są jednakowej wielkości i pełnią te same funkcje. | P | F |
| 3. | W komórkach eukariotycznych białka produkowane na eksport powstają na rybosomach związanych z siateczką śródplazmatyczną. | P | F |
2.3. (0–2)
Do funkcji rybosomu 1.–4., pełnionych podczas translacji przez poszczególne miejsca funkcyjne rybosomu, przyporządkuj ze schematu ich odpowiednie oznaczenia wybrane spośród: E, P lub A.
- Przyłączanie inicjatorowego tRNA rozpoczynającego translację:
- Wiązanie aminoacylo-tRNA:
- Wiązanie peptydylo-tRNA:
- Uwalnianie z rybosomu wolnego tRNA:
2.4. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały one prawdziwe informacje dotyczące translacji. Podkreśl w każdym nawiasie właściwe określenie.
Do połączenia podjednostek rybosomu dochodzi tylko w przypadku przyłączenia do (małej / dużej) podjednostki odpowiedniego rodzaju kwasu nukleinowego – (tRNA / końca 3ʹ mRNA / końca 5ʹ mRNA). Zachodzi wtedy proces (inicjacji / elongacji / terminacji) translacji.
Rozwiązanie
2.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za podanie poprawnej nazwy lub skrótu nazwy aminokwasu wskazanego na rysunku.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
fenyloalanina / Phe / F
2.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – odpowiedź poprawna.
0 pkt – odpowiedź niepoprawna lub niepełna albo brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
1. -P; 2. -F; 3. -P
2.3. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za prawidłowe przyporządkowanie oznaczeń miejsc funkcyjnych rybosomu
do czterech podanych funkcji.
1 pkt – za prawidłowe przyporządkowanie oznaczeń miejsc funkcyjnych rybosomu do trzech
lub dwóch podanych funkcji.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
- – P
- – A
- – P
- – E
2.4. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – odpowiedź poprawna.
0 pkt – odpowiedź niepoprawna lub niepełna albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Do połączenia podjednostek rybosomu dochodzi tylko w przypadku przyłączenia do (małej / dużej) podjednostki odpowiedniego rodzaju kwasu nukleinowego – (tRNA / końca 3ʹ mRNA / końca 5ʹ mRNA). Zachodzi wtedy proces (inicjacji / elongacji / terminacji) translacji.
