Biologia - Matura Czerwiec 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 7.
Cebule tulipanów zimują w gruncie, a wiosną wyrastają z nich liście asymilacyjne i kwiaty. Ogławianie cebulowych roślin ozdobnych jest zabiegiem pielęgnacyjnym polegającym na usuwaniu przekwitniętych kwiatów, ale pozostawianiu liści asymilacyjnych aż do ich zaschnięcia. Latem rośliny wchodzą w stan spoczynku. Aby uzyskać większe cebule, producenci cebul tulipanów ogławiają rośliny już na początku ich kwitnienia.
Na poniższej ilustracji przedstawiono pokrój rośliny nieogłowionej i ogłowionej oraz budowę jej cebuli.
Uwaga: Nie zachowano proporcji wielkości struktur.
7.1. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego ogławianie tulipanów skutkuje zwiększeniem masy cebul tych roślin.
7.2. (0–1)
Podaj nazwę organu rośliny, którego modyfikacją jest piętka cebuli.
Rozwiązanie
7.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie, uwzględniające ograniczenie transportu asymilatów do
kwiatów, owoców lub nasion oraz wynikającą z tego możliwość odkładania większej
ilości związków zapasowych w cebuli.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Ogławianie roślin cebulowych pozwala na ograniczenie transportu asymilatów do owoców i nasion oraz zwiększenie transportu asymilatów z liści do cebul. Większa zawartość materiałów zapasowych dostarczanych do cebul zwiększa ich wielkość.
- Ogławianie roślin cebulowych pozwala na zwiększenie transportu asymilatów z liści do cebul, co wpływa pozytywnie na ich rozwój. Jest to możliwe dlatego, że roślina nie gromadzi zasobów w nasionach.
- Gdy ogłowi się tulipana, substancje odżywcze, które byłyby zużyte do wytworzenia kwiatów, będą magazynowane w liściach spichrzowych rośliny, przez co cebula tulipana zwiększy swoje rozmiary.
7.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za określenie, że piętka jest zmodyfikowaną łodygą.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Łodyga
Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi „pęd”, ponieważ to pojęcie odnosi się do łodyg wraz
z występującymi na nich innymi organami.
