Chemia - Informator CKE matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp), Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 13.
Cztery probówki oznaczone literami A−D zawierały w przypadkowej kolejności następujące bezbarwne ciecze: propan-1-ol, propanal, kwas propionowy (kwas propanowy) i glicerol (propan-1,2,3-triol).
W celu rozróżnienia tych substancji przeprowadzono dwuetapowy eksperyment. Do każdej probówki dodano świeżo wytrąconą zasadową zawiesinę wodorotlenku miedzi(II). W pierwszym etapie doświadczenia w dwóch probówkach zaobserwowano objawy reakcji i na tej podstawie zidentyfikowano dwie substancje. Następnie zawartość pozostałych probówek, w których początkowo nie zaobserwowano oznak reakcji, ogrzewano w łaźni wodnej. Wynik doświadczenia przedstawiają poniższe fotografie.
Uzupełnij poniższą tabelę. Napisz nazwy substancji zidentyfikowanych w pierwszym etapie doświadczenia oraz oznaczenia literowe, które odpowiadają probówkom z tymi substancjami. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w probówce A − wykorzystaj wzory półstrukturalne (skrócone) związków organicznych.
| Nazwa substancji | Oznaczenie probówki |
|---|---|
Równanie reakcji zachodzącej w probówce A:
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie nazw zidentyfikowanych substancji i oznaczeń probówek oraz poprawne napisanie w formie jonowej równania reakcji.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
| Nazwa substancji | Oznaczenie probówki |
|---|---|
| kwas propanowy (propionowy) | D |
| glicerol (propano-1,2,3-triol) | B |
Uwaga: kolejność substancji jest dowolna.
Równanie reakcji zachodzącej w próbówce A:
CH3–CHO + 2Cu(OH)2 + OH– → CH3–COO– + Cu2O + 3H2O
CH3–CH2–CHO + 2Cu(OH)2 + OH– → CH3–CH2–COO– + Cu2O + 3H2O
Uwagi od BiologHelp:
W oryginalnym kluczu od CKE podano w równaniu błędnie wzór aldehydu octowego zamiast aldehydu propionowego (propanalu), który był podany jako jedna z badanych substancji w treści zadania.
