Chemia - Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 2.
Pierwsza energia jonizacji (Ej1) to minimalna energia potrzebna do oderwania pierwszego elektronu od obojętnego atomu. Każda następna energia jonizacji (Ej2, Ej3 itd.) to energia potrzebna do oderwania kolejnego elektronu od coraz bardziej dodatnio naładowanej drobiny. Wartości energii jonizacji zmieniają się okresowo w miarę wzrostu liczby atomowej.
W tabeli podano wartość pierwszej energii jonizacji dla atomu wodoru i wartości kilku wybranych energii jonizacji dla atomów kolejnych pierwiastków pierwszej grupy układu okresowego.
| Nazwa pierwiastka | Energia jonizacji, 106 · J · mol−1 | ||||
| pierwsza | druga | trzecia | czwarta | piąta | |
| wodór | 1,31 | – | – | – | – |
| lit | 0,52 | 7,30 | 11,81 | – | – |
| sód | 0,49 | 4,56 | 6,91 | 9,54 | 13,35 |
| potas | 0,42 | 3,05 | 4,41 | 5,88 | 7,98 |
| rubid | 0,40 | 2,63 | 3,90 | 5,08 | 6,85 |
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
Wyjaśnij, dlaczego wartość pierwszej energii jonizacji atomu wodoru jest dużo większa niż wartość pierwszej energii jonizacji atomów kolejnych pierwiastków pierwszej grupy.
Rozwiązanie
Rozwiązanie
Wraz ze wzrostem liczby atomowej rosną promienie atomowe ALBO w atomie wodoru elektron
jest najbliżej jądra ALBO atom wodoru nie ma powłok wewnętrznych ALBO elektron jest
odrywany z orbitalu 1s wodoru, a z orbitali 2s, 3s dla atomów kolejnych pierwiastków ALBO
po oderwaniu pierwszego elektronu dla kolejnych litowców pozostają jeszcze powłoki
elektronowe, a dla wodoru – już nie.
