Matura z biologii 2023 - proponowane odpowiedzi
Przedstawiam poniżej moje własne propozycje odpowiedzi do arkusza maturalnego z biologii rozszerzonej z maja 2023 w formule 2023 i 2015. Pamiętajcie, że są to tylko propozycje, oficjalny klucz zostanie wydany przez CKE.
Przed zadaniem mi pytania przejrzyj komentarze pod artykułem - przewiń .
Formuła 2023
(Formuła 2015 znajduje się niżej - przewiń )
Zadanie 1.1 (0-1)
| Typ reakcji | Oznaczenie enzymu (E1 / E2 / E3) |
|---|---|
| Transacetylacja | E2 |
| Dehydrogenacja | E3 |
| Dekarboksylacja | E1 |
Zadanie 1.2 (0-1)
B. Macierz mitochondrialna
Zadanie 1.3 (0-1)
Funkcjonowanie kompleksu dehydrogenazy pirogronianowej jest konieczne do połączenia szlaku glikolizy z cyklem Krebsa ponieważ kompleks ten odpowiada za przeprowadzenie reakcji pomostowej: wytworzenie z będącego końcowym produktem glikolizy w warunkach tlenowych pirogronianu, substratu dla cyklu Krebsa, czyli acetylo-CoA.
lub
Kompleks dehydrogenazy pirogronianowej odpowiedzialny jest za wytworzenie substratu dla cyklu Krebsa (acetylo-CoA) z końcowego produktu glikolizy (pirogronianu). Jest to reakcja pomostowa niezbędna do połączenia tych szlaków.
Zadanie 1.4 (0-1)
Zmniejszenie aktywności dehydrogenazy pirogronianowej w komórce mięśnia szkieletowego będzie prowadziło do ograniczenia wydajności reakcji pomostowej i gromadzenia się pirogronianu, który w przypadku ograniczonej możliwości wykorzystania szlaku tlenowego przekształcany będzie do mleczanu. Będzie to skutkowało zwiększeniem stężenia mleczanu w komórce mięśniowej, która zazwyczaj wykorzystuje pełny szlak oddychania tlenowego.
Zadanie 2.1 (0-1)
- płatek korony
- działki kielicha
Moim zdaniem powinny zostać uznane prawidłowe określenia zarówno użyte w liczbie pojedynczej jak i mnogiej.
Nie będzie natomiast uznana odpowiedź "działki korony" jako struktura B. Owszem, istnieje taka struktura i można znaleźć takie sformułowanie w literaturze, ale są to zupełnie inne struktury niż działki kielicha. Generalnie okwiat dwuliściennych składa się z kielicha i korony - w obrębie obu mogą występować działki. W przypadku opisywanej w zadaniu goryczki wiosennej działki korony zrosły się tworząc rurkowatą strukturę korony. Nie znalazłem jednak precyzyjnych informacji w kwestii tego, czy płatki korony i działki korony to to samo.
Zadanie 2.2 (0-1)
Goryczka wiosenna należy do (nagonasiennych / okrytonasiennych). W przemianie pokoleń goryczki wiosennej pokoleniem dominującym jest (gametofit / sporofit).
Zadanie 2.3 (0-1)
Goryczka wiosenna jest zapylana przez owady (głównie motyle i trzmiele) stąd produkcja barwnika w kwiatach goryczki jest korzystna dla rośliny, ponieważ barwa okwiatu przyciąga owady umożliwiając przeniesienie pyłku (zapylenie) i rozmnażanie płciowe rośliny. Jest to korzyść przewyższająca straty energetyczne związane z produkcją barwnika.
Zadanie 3.1 (0-1)
Ehh, byłem blisko tworząc to zadanie autorskie: zadanie 8/2023 ;)
- Rośliny: R! między sporofitem a zarodnikami
- Krążkopławy: R! między meduzą a gametami
Zadanie 3.2 (0-1)
Rozmnażanie płciowe eukariontów polega na połączeniu się dwóch haploidalnych gamet, co skutkuje powstaniem organizmu diploidalnego. Aby ponownie mogły zostać wytworzone gamety i cykl został zamknięty musi zajść podział redukcyjny, jakim jest mejoza, który zredukuje liczbę zestawów chromosomów z 2n do 1n.
Zadanie 4.1 (0-2)
- P
- F
- F
Zadanie 4.2 (0-1)
Rośliny w pierwszym etapie doświadczenia były uprawiane w takich samych warunkach środowiskowych, aby wykluczyć wpływ innych czynników niż badane zmienne na zawartość chlorofilu w badanych grupach roślin i dać możliwość porównania wyników między grupami.
lub
Aby ujednolicić wyjściową grupę roślin pod względem zawartości chlorofilu w liściach i móc porównać wyniki drugiego etapu doświadczenia pomiędzy grupami.
Zadanie 4.3 (0-1)
Pomiary zawartości chlorofilu w pierwszym dniu trwania drugiego etapu doświadczenia miały na celu określenie wyjściowego poziomu chlorofilu do porównania z wynikami końcowymi oraz potwierdzenie, że badane grupy roślin są wyjściowo zbliżone pod względem zawartości chlorofilu.
Zadanie 5.1 (0-2)
- karboksylacja
- redukcja
- regeneracja
Zadanie 5.2 (0-1)
C (szczawiooctan) który jest 1. (pierwotnym produktem karboksylacji u roślin C4.)
Zadanie 5.3 (0-2)
- F
- F
- F
Zadanie 5.4 (0-2)
1. dwuetapowym mechanizmem wiązania dwutlenku węgla:
Dwuetapowy mechanizm wiązania dwutlenku węgla u roślin C4 pozwala na miejscowe zwiększenie stężenia CO2 w komórkach pochwy okołowiązkowej gdzie zachodzi cykl Calvina, dzięki czemu zwiększa się wydajność RuBisCO jako karboksylazy w stosunku do aktywności oksygenazy (więcej odpowiedniego substratu), a tym samym ograniczony zostaje proces fotooddychania.
2. brakiem PS II w komórkach pochew okołowiązkowych.
Brak PS II w komórkach pochew okołowiązkowych warunkuje zachodzenie tylko fosforylacji cyklicznej, dzięki czemu (powstaje ATP potrzebne do odtworzenia PEP oraz) brak jest fotolizy wody i nie powstaje tlen cząsteczkowy, którego podwyższone stężenie mogłoby zwiększyć aktywność oksygenazy RuBisCO prowadząc do nasilenia fotooddychania.
Zadanie 6.1 (0-1)
Auksyny produkowane przez młode liście hamują rozwój strefy odcinającej liści jabłoni.
Zadanie 6.2 (0-1)
Zrzucanie liści przed zimą u drzew liściastych klimatu umiarkowanego ma na celu zmniejszenie utraty wody w mechanizmie transpiracji, zachodzącej głównie przez liście, w okresie ograniczonej dostępności wody dla rośliny w zimie. Adaptacja ta prowadzi do poprawy bilansu wodnego rośliny w niekorzystnym dla niej okresie (w okresie suszy fizjologicznej).
Zadanie 7.1 (0-2)
Wymiana gazowa w płucach płazów jest mniej efektywna niż w płucach ssaków, ponieważ płaca workowate płazów mają mniejszą powierzchnię wymiany gazowej niż płuca pęcherzykowate ssaków. Ponadto wentylacja u płazów odbywa się dzięki ruchom gardzieli (mechanizm tłoczący) co zapewnia gorszą wentylację płuc niż wentylacja za pomocą ruchów klatki piersiowej i przepony u ssaków (mechanizm ssący).
Zadanie 7.2 (0-1)
Gromadzenie mocznika w płynach ustrojowych płazów zmniejsza ich potencjał osmotyczny (potencjał staje się bardziej ujemny) / zmniejsza ich potencjał wody (potencjał staje się bardziej ujemny) / zwiększa ich ciśnienie osmotyczne / płyny ustrojowe stają się hipertoniczne w stosunku do otoczenia, co prowadzi do pobierania wody przez powłoki ciała na zasadzie osmozy.
Zadanie 8.1 (0-1)
C. (gadów) o czym świadczy 1. (okresowe zrzucanie zrogowaciałego naskórka w postaci wylinki.)
Zadanie 8.2 (0-1)
D. doboru naturalnego.
Zadanie 9.1 (0-1)
| Substraty | Proces | Produkty |
|---|---|---|
| aminokwasy | (dekarboksylacja / deaminacja) | ketokwasy + amoniak |
| glukoza | (glikoliza / glikogenogeneza) | glikogen |
Zadanie 9.2 (0-1)
Żółć emulguje tłuszcze w przewodzie pokarmowym (wspomaga rozbijanie bogatych w tłuszcze pokarmów na mniejsze cząstki) co prowadzi do zwiększenia podatnej na trawienie enzymatyczne powierzchni cząstek tłuszczowych pokarmu (zwiększa powierzchnię działania enzymów trawiennych).
Zadanie 10.1 (0-1)
Białko stanowiące główny składnik pierścieni tchawicy człowieka: kolagen
Polisacharyd stanowiący główny składnik zgrubień kutykuli w tchawkach owadów: chityna
Zadanie 10.2 (0-1)
Tchawica człowieka rozpoczyna się bezpośrednio za (gardłem / krtanią), a na dolnym końcu dzieli się na (oskrzela główne / oskrzeliki).
Zadanie 10.3 (0-1)
C. bronchoskopię.
Zadanie 11.1 (0-2)
- P
- F
- F
Zadanie 11.2 (0-1)
Podwyższone stężenie 2,3-BPG w erytrocytach ciężarnych kobiet jest przyczyną (obniżonego / podwyższonego) powinowactwa hemoglobiny matki do tlenu, co (ułatwia / utrudnia) dyfuzję tlenu z części macicznej łożyska do części płodowej łożyska.
Zadanie 11.3 (0-1)
np.
- transport dwutlenku węgla
- udział w utrzymaniu odpowiedniego pH krwi / równowagi kwasowo‑zasadowej
Zadanie 12.1 (0-2)
- P
- P
- F
Zadanie 12.2 (0-1)
Toksyna botulinowa posiada strukturę IV-rzędową, ponieważ składa się z dwóch łańcuchów białkowych: lekkiego i ciężkiego.
Zadanie 12.3 (0-1)
| Proces fizjologiczny | Kolejność |
|---|---|
| Dotarcie impulsu nerwowego do synapsy nerwowo-mięśniowej i utworzenie kompleksu fuzyjnego przez białka transbłonowe (SNARE). | 1 |
| Depolaryzacja błony komórkowej komórki mięśniowej i powstanie potencjału czynnościowego. | 4 |
| Fuzja pęcherzyków synaptycznych z błoną presynaptyczną i uwolnienie acetylocholiny do szczeliny synaptycznej. | 2 |
| Wiązanie się acetylocholiny z mięśniowym receptorem błonowym. | 3 |
Zadanie 13.1 (0-1)
- dATP
- dCTP
Zadanie 13.2 (0-1)
Podgrzewając próbkę do wysokiej temperatury (powyżej 90°C) / poprzez denaturację dwuniciowego DNA w wysokiej temperaturze.
Zadanie 13.3 (0-1)
W cyklu PCR etap syntezy DNA musi być poprzedzony przyłączeniem starterów ponieważ do nich polimeraza DNA może dobudowywać nukleotydy - enzym ten może dobudowywać nukleotydy tylko do już istniejącego fragmentu nici nukleotydowej, nie może rozpocząć syntezy nici DNA de novo (polimeraza DNA potrzebuje wolnej grupy 3'-OH, do której może zacząć dołączanie kolejnych nukleotydów).
Zadanie 14.1 (0-1)
metionina (Met) - tryptofan (Trp) - fenyloalanina (Phe) - tryptofan (Trp)
Zadanie 14.2 (0-1)
- AUG UGG UUU UGG
- AUG UGG UUC UGG
Zadanie 14.3 (0-1)
UGA
(możliwa jest tylko jedna sekwencja, zgodnie z treścią zadania mutacji uległa tylko ostatnia zasada w kodonie czwartego aminokwasu)
Zadanie 14.4 (0-1)
C. jeden aminokwas może być kodowany przez więcej niż jeden kodon.
Po rozwiązaniu podpunktu 1 mojego autorskiego zadania 23/2022 i zapoznaniu się z komentarzem do niego, nie powinniście mieć problemów z rozwiązaniem tego zadania ;)
Zadanie 15 (0-3)
Genotyp samicy: eeBb
Genotyp samca: Eebb
Krzyżówka genetyczna:
| eB | eb | |
| Eb | EeBb | Eebb |
| eb | eeBb | eebb |
Oczekiwany stosunek fenotypowy: 1 : 1 : 2 (lub czarny : żółty : brązowy w stosunku odpowiednio 1 : 2 : 1, bezpieczniej było napisać słownie o jakie umaszczenie się rozchodzi w zapisanym stosunku fenotypowym)
Prawdopodobieństwo, że żółte szczenię będzie miało ciemny nos: 50% (1/2)
Zadanie 16.1 (0-1)
A. mutualizm. (występuje obopólna korzyść)
Dodatkowy komentarz związany z krążącymi wątpliwościami:
Od początku była tu odpowiedź A ;)
Wątpliwości związane z zależnościami międzygatunkowymi wyjaśniam w dodatkowym komentarzu w kluczu do zadania matury dwujęzycznej 8/2023 oraz komentarzu do mojego autorskiego zadania 8/2022.
Zadanie 16.2 (0-1)
Morfologiczne podobieństwo aspidonta do wargatka czyściciela pozwala aspidontowi uniknąć ataku części drapieżników oraz ułatwia zdobycie pokarmu.
Zadanie 16.3 (0-1)
Podobne ubarwienie ciała zbliżone do wargatka pozwoliło aspidontowi na łatwiejsze zdobywanie pokarmu i unikanie części drapieżników, co z kolei przełożyło się na większą szansę pozostawienia potomstwa i przekazanie korzystnych cech wyglądu
lub
Dzięki doborowi naturalnemu ubarwienie ciała zbliżone do wyglądu wargatka utrwaliło się w populacji aspidonta, ponieważ osobniki o takim wyglądzie na skutek łatwiejszego zdobywania pokarmu i unikania drapieżników mają większą szansę na wydanie potomstwa i przekazanie korzystnych genów ubarwienia.
Zadanie 17.1 (0-2)
- P
- P
- P
Dodatkowe wyjaśnienie:
Murawy kserotermiczne w rezerwacie „Zbocza Płutowskie” są ekosystemami, których utrzymanie wymaga działalności człowieka. - Tak, ponieważ "od zaprzestania użytkowania gospodarczego zaobserwowano zmiany w składzie roślinności", innymi słowy bez działań człowieka teren zarasta i murawy kserotermiczne w tym rezerwacie znikają.
Na murawach kserotermicznych w rezerwacie „Zbocza Płutowskie” po zaprzestaniu użytkowania gospodarczego doszło do zmian składu gatunkowego ekosystemu. - Tak, uwaga jak wyżej.
Umiarkowane użytkowanie gospodarcze muraw kserotermicznych w rezerwacie „Zbocza Płutowskie” jest działaniem umożliwiającym zachowanie typowego składu gatunkowego muraw kserotermicznych. - Tak, zgodnie z wcześniejszymi stwierdzeniami, działalność człowieka jest konieczna do zachowania tego ekosystemu, a jednym z rozwiązań problemu zarastania będzie powrót do umiarkowanego użytkowania gospodarczego.
Zadanie 17.2 (0-1)
Zaniechanie gospodarczego użytkowania zboczy wpłynęło negatywnie na roślinność muraw kserotermicznych ponieważ doprowadziło do wkraczania na te tereny gatunków krzewiastych wypierających dotychczasową roślinność. Brak wypasu bydła i koszenia trawy, sprzyja rozwojowi wrażliwych na te zabiegi gatunków krzewiastych.
Zadanie 17.3 (0-2)
B. Wycinka drzew i krzewów.
C. Kontrolowany wypas zwierząt.
Zadanie 18 (0-2)
- T
- T
- T
Mam nadzieję, że nasze odpowiedzi są zbliżone, a przede wszystkim, że zostaną uznane w kluczu CKE :) Życzę wszystkim zdającym wysokich wyników! ;)
Formuła 2015
Zadanie 1.1 (0-1)
| Typ reakcji | Oznaczenie enzymu (E1 / E2 / E3) |
|---|---|
| Transacetylacja | E2 |
| Dehydrogenacja | E3 |
| Dekarboksylacja | E1 |
Zadanie 1.2 (0-1)
B. Macierz mitochondrialna
Zadanie 1.3 (0-1)
Funkcjonowanie kompleksu dehydrogenazy pirogronianowej jest konieczne do połączenia szlaku glikolizy z cyklem Krebsa ponieważ kompleks ten odpowiada za przeprowadzenie reakcji pomostowej: wytworzenie z będącego końcowym produktem glikolizy w warunkach tlenowych pirogronianu, substratu dla cyklu Krebsa, czyli acetylo-CoA.
lub
Kompleks dehydrogenazy pirogronianowej odpowiedzialny jest za wytworzenie substratu dla cyklu Krebsa (acetylo-CoA) z końcowego produktu glikolizy (pirogronianu). Jest to reakcja pomostowa niezbędna do połączenia tych szlaków.
Zadanie 1.4 (0-1)
Zmniejszenie aktywności dehydrogenazy pirogronianowej w komórce mięśnia szkieletowego będzie prowadziło do ograniczenia wydajności reakcji pomostowej i gromadzenia się pirogronianu, który w przypadku ograniczonej możliwości wykorzystania szlaku tlenowego przekształcany będzie do mleczanu. Będzie to skutkowało zwiększeniem stężenia mleczanu w komórce mięśniowej, która zazwyczaj wykorzystuje pełny szlak oddychania tlenowego.
Zadanie 2.1 (0-1)
- płatek korony
- działki kielicha
Moim zdaniem powinny zostać uznane prawidłowe określenia zarówno użyte w liczbie pojedynczej jak i mnogiej.
Nie będzie natomiast uznana odpowiedź "działki korony" jako struktura B. Owszem, istnieje taka struktura i można znaleźć takie sformułowanie w literaturze, ale są to zupełnie inne struktury niż działki kielicha. Generalnie okwiat dwuliściennych składa się z kielicha i korony - w obrębie obu mogą występować działki. W przypadku opisywanej w zadaniu goryczki wiosennej działki korony zrosły się tworząc rurkowatą strukturę korony. Nie znalazłem jednak precyzyjnych informacji w kwestii tego, czy płatki korony i działki korony to to samo.
Zadanie 2.2 (0-1)
Goryczka wiosenna należy do (nagonasiennych / okrytonasiennych). W przemianie pokoleń goryczki wiosennej pokoleniem dominującym jest (gametofit / sporofit).
Zadanie 2.3 (0-1)
Goryczka wiosenna jest zapylana przez owady (głównie motyle i trzmiele) stąd produkcja barwnika w kwiatach goryczki jest korzystna dla rośliny, ponieważ barwa okwiatu przyciąga owady umożliwiając przeniesienie pyłku (zapylenie) i rozmnażanie płciowe rośliny. Jest to korzyść przewyższająca straty energetyczne związane z produkcją barwnika.
Zadanie 3.1 (0-1)
Ehh, byłem blisko tworząc to zadanie autorskie: zadanie 8/2023 ;)
- Rośliny: R! między sporofitem a zarodnikami
- Krążkopławy: R! między meduzą a gametami
Zadanie 3.2 (0-1)
Rozmnażanie płciowe eukariontów polega na połączeniu się dwóch haploidalnych gamet, co skutkuje powstaniem organizmu diploidalnego. Aby ponownie mogły zostać wytworzone gamety i cykl został zamknięty musi zajść podział redukcyjny, jakim jest mejoza, który zredukuje liczbę zestawów chromosomów z 2n do 1n.
Zadanie 4.1 (0-1)
- P
- P
Zadanie 4.2 (0-1)
Podwyższona wilgotność w granicach 90-95% prowadzi do wzrostu plonowania w przeliczeniu na kg owoców/krzew, podczas gdy nawożenie mineralne NPK (związkami azotu, fosforu i potasu) 390 kg NPK/ha (w proporcjach 6 : 3 : 4) prowadzi do zmniejszenia plonowania borówki wysokiej.
Zadanie 4.3 (0-1)
N: 2
P: 1
K: 4
Zadanie 5.1 (0-2)
- karboksylacja
- redukcja
- regeneracja
Zadanie 5.2 (0-1)
C (szczawiooctan) który jest 1. (pierwotnym produktem karboksylacji u roślin C4.)
Zadanie 5.3 (0-2)
- F
- F
- F
Zadanie 5.4 (0-2)
1. dwuetapowym mechanizmem wiązania dwutlenku węgla:
Dwuetapowy mechanizm wiązania dwutlenku węgla u roślin C4 pozwala na miejscowe zwiększenie stężenia CO2 w komórkach pochwy okołowiązkowej gdzie zachodzi cykl Calvina, dzięki czemu zwiększa się wydajność RuBisCO jako karboksylazy w stosunku do aktywności oksygenazy (więcej odpowiedniego substratu), a tym samym ograniczony zostaje proces fotooddychania.
2. brakiem PS II w komórkach pochew okołowiązkowych.
Brak PS II w komórkach pochew okołowiązkowych warunkuje zachodzenie tylko fosforylacji cyklicznej, dzięki czemu (powstaje ATP potrzebne do odtworzenia PEP oraz) brak jest fotolizy wody i nie powstaje tlen cząsteczkowy, którego podwyższone stężenie mogłoby zwiększyć aktywność oksygenazy RuBisCO prowadząc do nasilenia fotooddychania.
Zadanie 6.1 (0-1)
Auksyny produkowane przez młode liście hamują rozwój strefy odcinającej liści jabłoni.
Zadanie 6.2 (0-1)
Zrzucanie liści przed zimą u drzew liściastych klimatu umiarkowanego ma na celu zmniejszenie utraty wody w mechanizmie transpiracji, zachodzącej głównie przez liście, w okresie ograniczonej dostępności wody dla rośliny w zimie. Adaptacja ta prowadzi do poprawy bilansu wodnego rośliny w niekorzystnym dla niej okresie (w okresie suszy fizjologicznej).
Zadanie 7.1 (0-2)
Wymiana gazowa w płucach płazów jest mniej efektywna niż w płucach ssaków, ponieważ płaca workowate płazów mają mniejszą powierzchnię wymiany gazowej niż płuca pęcherzykowate ssaków. Ponadto wentylacja u płazów odbywa się dzięki ruchom gardzieli (mechanizm tłoczący) co zapewnia gorszą wentylację płuc niż wentylacja za pomocą ruchów klatki piersiowej i przepony u ssaków (mechanizm ssący).
Zadanie 7.2 (0-1)
Gromadzenie mocznika w płynach ustrojowych płazów zmniejsza ich potencjał osmotyczny (potencjał staje się bardziej ujemny) / zmniejsza ich potencjał wody (potencjał staje się bardziej ujemny) / zwiększa ich ciśnienie osmotyczne / płyny ustrojowe stają się hipertoniczne w stosunku do otoczenia, co prowadzi do pobierania wody przez powłoki ciała na zasadzie osmozy.
Zadanie 8.1 (0-2)
Kurcze, prawie trafiłem tworząc to zadanie autorskie (nawet nr się zgadza): zadanie 8/2023 ;)
- Rozmnażanie płciowe - o możliwości rozmnażania stułbi zielonej w ten sposób świadczy obecność gonady żeńskiej i męskiej u osobnika przedstawionego na rysunku.
- Rozmnażanie bezpłciowe (przez pączkowanie) - o możliwości rozmnażania stułbi zielonej w ten sposób świadczy obecność u osobnika przedstawionego na rysunku pąka, z którego rozwinie się nowy osobnik (pączkujący nowy osobnik).
Zadanie 8.2 (0-2)
- P
- P
- F
Zadanie 9.1 (0-1)
| Substraty | Proces | Produkty |
|---|---|---|
| aminokwasy | (dekarboksylacja / deaminacja) | ketokwasy + amoniak |
| glukoza | (glikoliza / glikogenogeneza) | glikogen |
Zadanie 9.2 (0-1)
Żółć emulguje tłuszcze w przewodzie pokarmowym (wspomaga rozbijanie bogatych w tłuszcze pokarmów na mniejsze cząstki) co prowadzi do zwiększenia podatnej na trawienie enzymatyczne powierzchni cząstek tłuszczowych pokarmu (zwiększa powierzchnię działania enzymów trawiennych).
Zadanie 10.1 (0-1)
Białko stanowiące główny składnik pierścieni tchawicy człowieka: kolagen
Polisacharyd stanowiący główny składnik zgrubień kutykuli w tchawkach owadów: chityna
Zadanie 10.2 (0-2)
Tchawica człowieka rozpoczyna się bezpośrednio za (gardłem / krtanią), a na dolnym końcu dzieli się na (oskrzela główne / oskrzeliki). Tylna ściana tchawicy jest spłaszczona i tworzą ją mięśnie (gładkie / poprzecznie prążkowane).
Zadanie 10.3 (0-1)
C. bronchoskopię.
Zadanie 11.1 (0-2)
- P
- F
- F
Zadanie 11.2 (0-1)
Podwyższone stężenie 2,3-BPG w erytrocytach ciężarnych kobiet jest przyczyną (obniżonego / podwyższonego) powinowactwa hemoglobiny matki do tlenu, co (ułatwia / utrudnia) dyfuzję tlenu z części macicznej łożyska do części płodowej łożyska.
Zadanie 11.3 (0-1)
np.
- transport dwutlenku węgla
- udział w utrzymaniu odpowiedniego pH krwi / równowagi kwasowo‑zasadowej
Zadanie 12.1 (0-2)
- P
- P
- F
Zadanie 12.2 (0-1)
Toksyna botulinowa posiada strukturę IV-rzędową, ponieważ składa się z dwóch łańcuchów białkowych: lekkiego i ciężkiego.
Zadanie 12.3 (0-1)
| Proces fizjologiczny | Kolejność |
|---|---|
| Dotarcie impulsu nerwowego do synapsy nerwowo-mięśniowej i utworzenie kompleksu fuzyjnego przez białka transbłonowe (SNARE). | 1 |
| Depolaryzacja błony komórkowej komórki mięśniowej i powstanie potencjału czynnościowego. | 4 |
| Fuzja pęcherzyków synaptycznych z błoną presynaptyczną i uwolnienie acetylocholiny do szczeliny synaptycznej. | 2 |
| Wiązanie się acetylocholiny z mięśniowym receptorem błonowym. | 3 |
Zadanie 13.1 (0-1)
AA, Aa
Zadanie 13.2 (0-1)
Cytrulinemia dziedziczy się autosomalnie recesywnie, a nosiciele tej choroby nie wykazują objawów i mogą się rozmnażać. Brak odpowiedniej selekcji bydła z wykluczeniem nosicieli zmutowanego allelu prowadziłby do utrzymywania się tej choroby genetycznej w populacji i zwiększonej śmiertelności cieląt w hodowli, wynikającej z pojawiania się homozygot recesywnych ginących po kilku dniach od urodzenia.
Zadanie 13.3 (0-1)
| Nazwa techniki | Kolejność wykonania |
|---|---|
| cięcie DNA enzymem restrykcyjnym | 2 |
| elektroforeza DNA | 3 |
| łańcuchowa reakcja polimerazy (PCR) | 1 |
Zadanie 13.4 (0-1)
- Homozygota dominująca: 2
- Heterozygota: 3
- Homozygota recesywna: 1
Zadanie 13.5 (0-1)
Płody cieląt, które są homozygotyczne pod względem allelu a, rozwijają się prawidłowo ponieważ metabolizm zbędnych produktów przemiany materii płodu, w tym cykl mocznikowy odbywa się w organizmie matki (transport metabolitów przez łożysko), w związku z czym nie ujawnia się wada funkcjonowania syntetazy argininobursztynianowej biorącej udział w cyklu mocznikowym płodu.
Zadanie 14.1 (0-1)
X. kapsyd (białkowy)
Y. dwuniciowy DNA / DNA / materiał genetyczny
Zadanie 14.2 (0-2)
- P
- F
- P
Zadanie 15.1 (0-1)
A. mutualizm. (występuje obopólna korzyść)
Dodatkowy komentarz związany z krążącymi wątpliwościami:
Od początku była tu odpowiedź A ;)
Wątpliwości związane z zależnościami międzygatunkowymi wyjaśniam w dodatkowym komentarzu w kluczu do zadania matury dwujęzycznej 8/2023 oraz komentarzu do mojego autorskiego zadania 8/2022.
Zadanie 15.2 (0-1)
Morfologiczne podobieństwo aspidonta do wargatka czyściciela pozwala aspidontowi uniknąć ataku części drapieżników oraz ułatwia zdobycie pokarmu.
Zadanie 15.3 (0-1)
Podobne ubarwienie ciała zbliżone do wargatka pozwoliło aspidontowi na łatwiejsze zdobywanie pokarmu i unikanie części drapieżników, co z kolei przełożyło się na większą szansę pozostawienia potomstwa i przekazanie korzystnych cech wyglądu
lub
Dzięki doborowi naturalnemu ubarwienie ciała zbliżone do wyglądu wargatka utrwaliło się w populacji aspidonta, ponieważ osobniki o takim wyglądzie na skutek łatwiejszego zdobywania pokarmu i unikania drapieżników mają większą szansę na wydanie potomstwa i przekazanie korzystnych genów ubarwienia.
Zadanie 16.1 (0-2)
- P
- P
- P
Dodatkowe wyjaśnienie:
Murawy kserotermiczne w rezerwacie „Zbocza Płutowskie” są ekosystemami, których utrzymanie wymaga działalności człowieka. - Tak, ponieważ "od zaprzestania użytkowania gospodarczego zaobserwowano zmiany w składzie roślinności", innymi słowy bez działań człowieka teren zarasta i murawy kserotermiczne w tym rezerwacie znikają.
Na murawach kserotermicznych w rezerwacie „Zbocza Płutowskie” po zaprzestaniu użytkowania gospodarczego doszło do zmian składu gatunkowego ekosystemu. - Tak, uwaga jak wyżej.
Umiarkowane użytkowanie gospodarcze muraw kserotermicznych w rezerwacie „Zbocza Płutowskie” jest działaniem umożliwiającym zachowanie typowego składu gatunkowego muraw kserotermicznych. - Tak, zgodnie z wcześniejszymi stwierdzeniami, działalność człowieka jest konieczna do zachowania tego ekosystemu, a jednym z rozwiązań problemu zarastania będzie powrót do umiarkowanego użytkowania gospodarczego.
Zadanie 16.2 (0-1)
Zaniechanie gospodarczego użytkowania zboczy wpłynęło negatywnie na roślinność muraw kserotermicznych ponieważ doprowadziło do wkraczania na te tereny gatunków krzewiastych wypierających dotychczasową roślinność. Brak wypasu bydła i koszenia trawy, sprzyja rozwojowi wrażliwych na te zabiegi gatunków krzewiastych.
Zadanie 16.3 (0-2)
B. Wycinka drzew i krzewów.
C. Kontrolowany wypas zwierząt.
Zadanie 17.1 (0-1)
Morświn odżywiający się sałatą morską, skorupiakami i rybami zajmuje
(jeden poziom troficzny / wiele poziomów troficznych).
Morświn zjadający sałatę morską jest konsumentem (I rzędu / II rzędu).
Zadanie 17.2 (0-2)
1. skucie lodem dużych powierzchni Bałtyku – morświny są płucodyszne, muszą wynurzać się co 8-12 minut celem zaczerpnięcia powietrza. Skucie lodem powierzchni wody może ograniczać lub wręcz uniemożliwić wynurzenie, co prowadzi do zwiększonej śmiertelności populacji morświnów na skutek częstszych uduszeń pod pokrywą lodową.
2. wzrost żeglugi motorowej na Bałtyku – prowadzi do zwiększonego zanieczyszczenia środowiska życia morświnów hałasem i zakłóceń akustycznych, co może niekorzystnie wpłynąć na możliwość lokalizowania ofiar przez echolokację i skuteczność łowów prowadzonych przez morświny. Mniejsza skuteczność polowań morświnów prowadzi do zwiększonej śmiertelności ich populacji.
Mam nadzieję, że i w tym wypadku nasze odpowiedzi są zbliżone, a przede wszystkim, że zostaną uznane w kluczu CKE :) Życzę wszystkim zdającym wysokich wyników! ;)
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz
Komentarze
piotr_us41
11.05.2023 - 18:48
Mam pytanie odnośnie zadania 15. Czy nie powinno się wziąć pod uwagę również barwę nosów psów? Stosunek fenotypu wyniósł by wtedy 1:1:1:1
Dawid Pawlos
11.05.2023 - 19:47
Niestety nie, w poleceniu zadania podano jasno, że chodzi o "stosunek fenotypowy szczeniąt czarnych, brązowych i żółtych", zatem chodzi tylko o umaszczenie.
daniel3210
30.05.2023 - 10:16
TAK - uznawałem taką odp - zawarta jest również w kluczu. POD WARUNKIEM, ŻE OPISANO KAŻDĄ Z CYFR w tym 1:1:1:1
Zofia Cybulska
11.05.2023 - 19:14
Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie 1 podpunktu zadania 17?
Dawid Pawlos
11.05.2023 - 19:56
Dodałem dodatkowy komentarz do klucza :)
Zofia Cybulska
12.05.2023 - 1:23
Dziękuję:)
dominika75
11.05.2023 - 19:30
Ja w imieniu maturzystów trochę starszych bardzo proszę o opracowanie odpowiedzi dla podstawy 2015.Dobrze mieć oszacowany wynik przez specjalistę w temacie :)
Dawid Pawlos
11.05.2023 - 20:13
Ok, postaram się dopisać odpowiedzi również do podstawy 2015 poniżej w tym samym artykule - w gruncie rzeczy większość zadań się powtarza :)
Ikola
11.05.2023 - 22:23
Dlaczego w ostatnim zadaniu są same T? Nie było nic wspomniane o negatywnym wpływie na rodzimą faunę ?
Dawid Pawlos
11.05.2023 - 23:24
Niestety w treści zadania znajdowała się wzmianka o negatywnym wpływie wizona na rodzimą faunę: "Odnotowano wyraźny spadek sukcesu lęgowego gęsi gęgawy, a najczęstszą przyczyną strat lęgów okazały się wizony."
Ikola
12.05.2023 - 8:49
A to się przekłada na negatywny wpływ na florę ?
Dawid Pawlos
12.05.2023 - 18:31
Z tekstu wprowadzającego nie wynika, aby gatunek ten miał wpływ na rodzimą florę, co nie zmienia faktu, że zdanie jest prawdziwe. W zdaniu została wykorzystana alternatywa "lub" ("wpływ na rodzimą florę lub faunę"), co oznacza, że prawdziwe będzie dla sytuacji wpływu tylko na florę, tylko na faunę oraz na florę i faunę jednocześnie. Gdybyśmy użyli alternatywy "albo", wtedy zdanie prawdziwe by było w przypadku wpływu na jedną z grup (ale nie obie na raz), natomiast dopiero użycie spójnika "i" wymagałoby spełnienia obu warunków (jednoczesnego wpływu na faunę i florę) aby zdanie było prawdziwe.
dominika75
11.05.2023 - 23:52
Czy przy polipie powinni dopuścić mi odpowiedź że rozmnaża się przez pączkowanie i przez gamety dalsze wyjasnienia mam identyczne
Dawid Pawlos
12.05.2023 - 1:16
O ile "rozmnażanie przez pączkowanie" według mnie powinno zostać uznane, o tyle "rozmnażanie przez gamety" stanowi mało fachowe sformułowanie i obawiam się, że w tym wypadku będzie uznawane tylko określenie "rozmnażanie płciowe".
Jarek
12.05.2023 - 8:03
Czy w zadaniu 11.3 odpowiedź: " Hemoglobina powoduje dwuwklęsłą budowę erytrocytów co umożliwia im przeciskanie się przez drobne naczynia krwionośne" będzie kwalifikowana jako odpowiedź poprawna?
Dawid Pawlos
12.05.2023 - 19:30
Dwuwklęsły kształt erytrocytów utrzymywany jest przez usytuowaną pod błoną i połączoną z nią sieć cytoszkieletu komórki. Bierze w tym udział białko spektryna, ale też ankiryna i aktyna.
Szczerze mówiąc nie znalazłem w żadnych wiarygodnych źródłach potwierdzenia dla twierdzenia, że hemoglobina utrzymuje dwuwklęsły kształt erytrocytów (pojedyncze opisy skierowane do pacjentów na stronach firm wykonujących badania laboratoryjne nie są dla mnie wiarygodnym źródłem, często zawierają uproszczenia i błędy). Owszem, mutacje w łańcuchach hemoglobiny mogą prowadzić do zmiany jej właściwości fizycznych, tworzenia konglomeratów / zwiększenia lepkości, co może prowadzić do zmiany kształtu komórki (np. anemia sierpowata), ale mówimy wtedy o innym białku niż prawidłowa hemoglobina, o innych właściwościach. Przypuszczam jednak, że to było źródłem jakiegoś uproszczenia i wprowadzenia informacji, że hemoglobina utrzymuje kształt komórki.
Osobiście nie znalazłem podstaw aby twierdzić, że hemoglobina utrzymuje kształt komórki, nie znalazłem w jakim mechanizmie miałoby do tego dochodzić, jednak jeżeli taka informacja istnieje gdzieś w jakimś podręczniku szkolnym (nie znam ich wszystkich) to ok, powinno to zostać uznane przez CKE.
daniel3210
30.05.2023 - 10:18
Nie uznaje się takiej odp.
paul 189
12.05.2023 - 9:57
Czy w zadaniu 10.1 przejdzie również elastyna jako białko?
Dawid Pawlos
12.05.2023 - 19:39
Niestety nie. W poleceniu zostało określone, że należy podać nazwę białka stanowiącego GŁÓWNY składnik pierścieni tchawicy. Pierścienie tchawicy zbudowane są z chrząstki szklistej, a tam głównym składnikiem jest kolagen (dokładnie kolagen typu II stanowiący około 40% suchej masy chrząstki).
dominika75
12.05.2023 - 12:35
A jeśli chodzi o te zadanie z mechanizmem wentylacji , jeśli napisałam że u plazów wentylacja zachodzi na zasadzie ruchów jamy gębowo gardzielowej a u ssaków za pomocą mięśni międzyżebrowych i przepony dzięki temu u ssaków wentylacja zachodzi sprawniej może przejść
Dawid Pawlos
12.05.2023 - 20:46
Teoretycznie tak :)
dominika75
12.05.2023 - 20:58
Wie Pan co i to jest w tych maturach najgorsze ,że czasem człowiek wie o co chodzi ,ale ubierze w złe słówko i ma odpowiedź na 0 , a uczeń, który nie umie i nie napisze nic również 0. Ot sprawiedliwość.
daniel3210
30.05.2023 - 10:18
TAK - to dobra odp
dominika75
12.05.2023 - 12:45
Aha i jeszcze mi się nasunęło pytanie o wyjaśnienie dlsczego zaniechanie działalności na murawach kserotroficznych jest niekorzystne odniosłam się do tego ,że zaczęły wkraczać gutanki konkurujące o związki azotowe z roślinnością z tych muraw w wyniku tego roślinnosć tych muraw zaczęła się pogarszać.Czy takie coś mogłoby być
Dawid Pawlos
12.05.2023 - 21:05
Z tekstu wprowadzającego do zadania nie wynika bezpośrednio, że pogorszenie stanu roślinności było skutkiem konkurencji o azot. Informacja o wkraczaniu gatunków azotolubnych sugeruje wręcz, że azotu w podłożu było pod dostatkiem. Ważniejsze moim zdaniem było powiązanie w odpowiedzi braku działalności człowieka z zarastaniem dotychczasowego stanowiska, a więc raczej zmianą składu gatunkowego niż tylko pogorszeniem kondycji dotychczasowej roślinności. Uznanie przedstawionej odpowiedzi będzie zależało od sformułowania klucza CKE, ale osobiście taka odpowiedź wydaje mi się trochę przekombinowana.
Wrobel 3
12.05.2023 - 21:55
Czy w zadaniu 7.2 (2023) mogłem odnieść się do potenjału wody? tj. zwiększanie stężenia mocznika w płynach ustrojowych płazów zmniejsza potencjał wody, co powoduje osmotyczny jej napływ do ich organizmu.
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 12:28
Tak, jest to również prawidłowe wyjaśnienie (o ile zaznaczyłeś lub jest to czytelne, że chodzi o zmniejszenie potencjału wody płynów ustrojowych). Poprawiłem swoją odpowiedź, uwzględniając również Twoją wersję.
Wrobel 3
13.05.2023 - 13:41
Dziękuję za odpowiedź :)
Paulina Piotrowska
13.05.2023 - 0:04
Czy napisanie elementów w liczbie pojedynczej jako "płatek kielicha" i "działka korony" może zostać uznane za prawidłowe?
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 12:36
Moim zdaniem użycie zarówno formy pojedynczej jak i mnogiej powinno być uznane. Sam w odpowiedzi użyłem sformułowania "płatek korony" jako że wskazany został na schemacie jeden. Z działkami napisałem w liczbie mnogiej, bo było to dla mnie bardziej intuicyjne - częściej na schematach struktura ta opisywana jest w liczbie mnogiej, nawet jeżeli zaznaczona została tylko jedna działka.
Niestety odpowiedź w formie przedstawionej przez Ciebie powyżej jest błędna - powinien być "płatek korony" (a nie kielicha) i "działka kielicha" (a nie korony).
Paulina Piotrowska
13.05.2023 - 19:39
Bardzo dziękuję Panu za odpowiedź! Teraz zauważyłam, że w moim pytaniu pozamieniałam ze sobą nazwy, jestem jednak na 99% pewna, że w arkuszu maturalnym wpisałam płatek korony i działka kielicha.
daniel3210
30.05.2023 - 10:19
bdb ODP!
toothfairy
13.05.2023 - 7:03
Dzień Dobry, czy powinno zostać uznane napisanie, że toksyna botulinowa ma strukturę IV rzędową, ponieważ składa się z dwóch podjednostek - łańcucha lekkiego i ciężkiego, które są ze sobą połączone? Nie napisałam łańcuchy polipeptydowe, ponieważ chciałam być jak najbardziej zgodna z tekstem.
A także w zadaniu z fotooddychaniem, jeśli nie wspomniałam o fosforylacji cyklicznej, ale napisałam o braku zachodzenia fotolizy wody to powinno być dobrze?
dominika75
13.05.2023 - 12:49
A dlaczego ma być jaka kolwiek w zgodności z tekstem jak ktoś napisze składa się z dwóch łańcuchów polipeptydowych albo białek skoro z definicji białka wynika ,że białka to duże polipeptydy . Ale twoje obawy są zrozumiałe, bo tylko rozumowanie cke potrafi doprowadzić do takich absurdów
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 12:51
W mojej ocenie pierwsze przedstawione sformułowanie zawiera najważniejsze informacje jakie powinna zawierać odpowiedź stąd powinna zostać uznana (wiadomo, że jeżeli mówimy o łańcuchach, z których składa się białko to będzie chodziło o łańcuch polipeptydowy, nie jest to konieczne doprecyzowanie).
W drugim przypadku nie jest konieczne zawarcie sformułowania "fosforylacja cykliczna", natomiast na pewno kluczowe będzie zaznaczenie braku powstawania tlenu.
daniel3210
30.05.2023 - 10:21
TOKSYNA - 1pkt. fotooddychanie - też dobrze - ale należy dodać, że rubisco ma mniej tlenu - więc nie utlenia a karboksyluje rubp
Kiki222
13.05.2023 - 7:36
Czy w zadaniu 7.2 wystarczy napisać: ze staną się hipertoniczny w stosunku do otoczenia? Był to czasownik określ, wiec powinno przejsc? Oraz zadanie 1.3-jeśli nie uwzgędnie reakcji pomostowej tylko napisze ze: podczas glikolizy produktem jest pirogronian a dehydrogenaza pirogronianowa powoduje jego acetylacje i powstanie acetylo-coa który jest donorem coa w cyklu krebsa?
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 13:31
W zadaniu 7.2 należało określić znaczenie w pobieraniu wody. Wg informatora CKE czasownik operacyjny "określ" wyjaśniany jest następująco:
"Za pomocą zwięzłej odpowiedzi zdający przedstawia np. istotę danego procesu czy zjawiska albo jego przyczynę, (...), bez wnikania w szczegóły."
Istotą procesu / zjawiska w tym wypadku będzie napływ osmotyczny wody do środowiska hipertonicznego - taką odpowiedź według mnie sugeruje forma zadanego pytania. Jeżeli natomiast ograniczymy się do jego przyczyny (zgodnie z powyższą definicją) to będzie nią hipertoniczność płynów ustrojowych. Niemniej według mnie tak ograniczona odpowiedź nie określa znaczenia w pobieraniu wody - odpowiedź powinna jakoś kierować czy jest to znaczenie pozytywne czy negatywne dla napływu wody, bez potrzeby domyślania się. Zobaczymy natomiast co będzie w oficjalnym kluczu ;)
W odpowiedzi nie było konieczne użycie nazwy "reakcja pomostowa", wystarczyło tylko wykazać powiązanie produktu glikolizy z substratami do cyklu Krebsa przez reakcję katalizowaną przez kompleks dehydrogenazy pirogronianowej. Jest jednak jeden istotny błąd w przedstawionej przez Ciebie odpowiedzi - acetylo-CoA jest donorem grupy acetylowej dla cyklu Krebsa, a nie donorem CoA.
Kasia1010
13.05.2023 - 11:33
Czy można napisać, że „Zgromadzenie Mocznika w płynach ustrojowych płazów zwiększa ciśnienie osmotyczne tych płynów przez co woda osmotyczne napływa do ciała płazów”
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 13:44
Ciśnienie osmotyczne to ciśnienie, którym należy działać na roztwór, aby powstrzymać przepływ rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną membranę, która rozdziela roztwory o różnym stężeniu. Im większe stężenie substancji osmotycznie czynnej w roztworze tym wyższym ciśnieniem osmotycznym charakteryzuje się taki roztwór, a więc będzie wymagane wyższe ciśnienie aby zatrzymać napływ wody. Jest to więc według mnie prawidłowy wariant odpowiedzi. Uwzględniłem go w kluczu.
Paula11 1
13.05.2023 - 14:52
Co jeśli w 16.2, 16.3 odniosłam się tylko do łatwiejszego zdobywania pokarmu, bez pisania o unikaniu drapieżnika?
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 17:48
Myślę, że zarówno wariant z odniesieniem się tylko do łatwiejszego pokarmu jak i tylko do unikania drapieżnika lub z obiema obserwacjami jednocześnie powinien być uznany.
Paula11 1
13.05.2023 - 14:54
Skreśliłam jedną z odpowiedzi i pisałam ją pod spodem od nowa, już nie w liniach. Czy ktoś wie czy będzie to problem?
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 17:50
Nie powinno być z tym problemu o ile odpowiedź da się odczytać i widoczne jest do którego zadania się odnosi.
Kasia1010
13.05.2023 - 15:48
Czy w zasaniu 14.1 można było napisać po prostu DNA?
dominika75
13.05.2023 - 16:50
Dobre pytanie
dominika75
13.05.2023 - 16:52
Ja mam takie pismo ,że zawsze piszę pod liniami i nigdy nie spotkałam się, aby to był problem, jakby co to idź na wgląd dla pewności
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 18:05
Zakładam, że chodzi podstawę 2015? Według mnie tak. Teoretycznie również określenie "materiał genetyczny" powinno być uznane, ponieważ treść pytania nie sugeruje jak bardzo precyzyjni mamy być w odpowiedzi (dopisałem te warianty do moich odpowiedzi).
Kasia1010
13.05.2023 - 19:56
Zad 4.2 (2015) Czy może być w taki w sposób: Im większa wilgotność tym większe plonowanie borówki wysokiej bez względu na obecność lub brak nawożenia NPK oraz nawożenie NKP zmniejsza owocowanie borowki wysokiej bez wględu na wilgotność
Dawid Pawlos
13.05.2023 - 20:45
Samo ujęcie w odpowiedzi, że wpływ danego czynnika jest niezależny od drugiego nie jest błędem (wręcz przeciwnie). Obawiam się natomiast, że tak sformułowany wniosek może być trochę "na wyrost" w stosunku do otrzymanych wyników.
"im większa wilgotność" - badana była tylko wilgotność w przedziale 50-60% i 90-95%, nie wiemy zatem czy trend utrzymuje się również w przedziale 60-90%
we wniosku nie ujęto badanej intensywności nawożenia - wiemy, że obserwacje dotyczą nawożenia 390 kg NPK/ha (w proporcjach 6 : 3 : 4), nie wiemy natomiast jak na rośliny wpłynąłby inny schemat nawożenia - być może zmniejszenie dawki nawozu dałoby zgoła odmienne rezultaty co kłóciłoby się z postawionym wnioskiem, zgodnie z którym każde nawożenie NKP ma dany wpływ
"zmniejsza owocowanie" - owocowanie to mówiąc najogólniej wytwarzanie owoców. Miarą owocowania byłaby liczba owoców, nie zaś ich masa ogólna, gdyż ta druga nie mówi nam nic o liczbie owoców - owocowanie mogło być zbliżone tylko zmieniła się średnia masa owoców
Być może się czepiam, nie wiem jaki będzie klucz CKE (może przymkną na niektóre kwestie oko), ale przedstawiłem jak wygląda to z punktu widzenia naukowego i twardej logiki.
Kasia1010
13.05.2023 - 19:58
1.3 czy można użyć w odpowiedzi sformułowania że „acetylo-CoA akceptuje grupę acetylową do cyklu Krebsa”?
Strony