Biologia - Biomedica 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 10.
Do życia roślinom okrytonasiennym niezbędna jest między innymi woda. Jest ona pobierana najczęściej z gleby dzięki korzeniom. Główną siłą napędzającą pobieranie wody z gleby jest transpiracja zachodząca w nadziemnych częściach roślin.
10.1. (0–1)
Wyjaśnij, jaki jest związek między transpiracją w częściach nadziemnych rośliny, a pobieraniem wody z gleby przez korzenie.
10.2. (0–1)
Wymień po jednym czynniku – wewnętrznym i zewnętrznym, który powoduje zwiększenie intensywności transpiracji.
10.3. (0–1)
W przypadku, gdy transpiracja zachodzi z minimalną wydajnością, proces pobierania wody musi być wspomagany w sposób aktywny. W procesie tym zachodzi, zależne od energii, wchłanianie jonów soli mineralnych z gleby. Określ, w jaki sposób proces ten przyczynia się do wchłaniania wody.
Rozwiązanie
10.1. (0–1)
Transpiracja powoduje ubytek wody w częściach nadziemnych rośliny. Powoduje to spadek ciśnienia turgorowego i wzrost ciśnienia osmotycznego w górnej części rośliny (spadek potencjału wodnego), wytwarzanie gradientu ciśnień w drewnie, między dolną a górną częścią rośliny, prowadzi do zasysania wody w górę, począwszy od korzenia. Napędza to bierne wchłanianie wody przez korzenie z otoczenia.
10.2. (0–1)
wewnętrzny - zwiększenie liczby otwartych aparatów szparkowych
zewnętrzny - spadek wilgotności powietrza
10.3. (0–1)
Aktywny transport soli mineralnych do wnętrza rośliny powoduje zwiększenie w niej ciśnienia osmotycznego, co z kolei pociąga za sobą, na drodze osmozy, napływ wody.
